Arteriovenöz Fistül

Arteriovenöz Fistül Nedir?

Böbrek hastalıkları bulunan kişilerin diyalize ihtiyacı olması halinde, diyaliz işleminin gerçekleştirilmesi için uygulanan işlemlerden birisi de arteriovenöz fistül olmaktadır. Hastanın kan damarlarının diyaliz makinesine bağlanması için uygulanan bu cerrahi işlem için kol ya da bacaktaki atar damar ile toplar damar arasında yol açılır. Bu sayede diyaliz işlemi için gerekli olan damar yolu açılmış olur. 

Arteriovenöz fistül öncelikli olarak hastaların aktif olarak kullanmadıkları kolda açılmaktadır. Diyaliz hastalarına bu işlemin uygulanmasının nedeni ise diyaliz makinesinin iğnesinin girebileceği büyüklükte toplardamarın ve gerekli akımın sağlanabilmesidir. Normal şartlarda toplardamarlar bu özelliklere sahip değildir. Arteriovenöz fistül işlemi ile atardamardaki kan toplar damara yönlendirilir. Bu sayede yeterli akım sağlanmış olur. 

Arteriovenöz Fistül Ne İşe Yarar?

Arteriovenöz fistül girişiminin uygulanma sebebi diyaliz makinesi için gerekli olan akımın sağlanmasıdır. Bu sayede diyaliz makinesi daha verimli bir şekilde kanı süzer ve hastanın genel sağlığının iyileşmesini sağlar. Bunun yanında eğer hastalar gerekli bakımı sağlayabilirlerse işlemin gerçekleşebilmesi için daha uzun süre çözüm sağlar. 

Arteriovenöz Fistül Kimler İçin Uygundur?

Arteriovenöz fistülün uygulandığı hasta grupları içerisinde şunlar yer almaktadır.

Böbrek Yetmezliği

Hipertansiyon, diyabet ya da kalp hastalıkları böbrek yetmezliği görülme riskini arttırmaktadır. Böbrek yetmezliği ise diyaliz işleminin yapılmasını gerekli kılar. Böbrek yetmezliği olan hastaları ise işlemin gerçekleştirilmesi için arteriovenöz fistül işlemine ihtiyaçları vardır.

Kan Damarlarında Hasar

Diyaliz hastalarının kan damarlarında hasar oluşması ve akımın sağlanabilmesini sağlayacak verimli bir damar bulunamaması durumunda da bu işleme başvurulmaktadır.

Daha Önceki Cerrahi İşlemler

Hastaların daha önce geçirmiş olduğu cerrahi işlemler kan damarlarının zarar görmesine neden olabilir. Bu durumdaki hastalar için de diyalizden önce arteriovenöz işlemi uygulanmaktadır.

Kan Damarlarında Daralma

Kan damarlarındaki daralmalar diyaliz işleminin imkansız hale gelmesine neden olabilmektedir. Bu durumdaki hastalar için de arteriovenöz fistül işlemi uygulanmaktadır.

Düşük Kan Basıncı

Kan basıncı düşük olan kişilerde diyaliz makinası için gerekli olan kan akış hızı sağlanamaz. Bu durumda da arteriovenöz işlemine başvurulmaktadır. 

Arteriovenöz Fistülün Yararları Nelerdir?

Arteriovenöz fistül işleminin sağlamış olduğu en büyük avantaj hastaların uzun süre bu damar yolunu kullanabilmeleridir. Ayrıca daha sık diyaliz seanslarına girebilmelerine olanak sağlaması sebebi ile bu işlem hastalar için hayati önem taşımaktadır. Bu sayede damarlara daha az işlem yapılmış olur. Ayrıca diyaliz işleminin daha fazla verim alınmasını da sağlamaktadır. Bu sayede hastaların karşı karşıya kaldıkları komplikasyon riski de önemli ölçüde azalmaktadır. 

Diyaliz Sırasında Arteriovenöz Fistül Komplikasyonları

Diğer cerrahi işlemlerde olduğu gibi arteriovenöz fistül işleminin de bazı komplikasyonları bulunmaktadır. Bu komplikasyonlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Enfeksiyon

Ameliyatlardan sonra her zaman için enfeksiyon riski söz konusu olmaktadır. Bu risk genellikle antibiyotikler ile kontrol altına alınabilmektedir. Ancak nadir durumlarda ciddi durumların oluşması da söz konusu olmaktadır.

Kanama

Hem operasyon sırasında hem de sonrasında kanama riski bulunmaktadır. Görülen kanamanın şiddetine bağlı olarak ise yapılacak uygulama değişiklik göstermektedir. Eğer kanama şiddetli ise ek müdahale ve kan nakli yapılabilir.

Damar Problemleri

Hem ameliyat sırasında hem de sonrasında ven ve arterlerde sorunlar yaşanabilir. Bu sorunların içerisinde pıhtı oluşumu, dolaşım sorunları ya da daralma bulunabilir.

Fistül Problemleri

Açılan fistülün tıkanması ya da verimli bir şekilde çalışmaması gibi problemler ile karşılaşılabilir. Bu durumların yaşanması halinde ikinci bir ameliyat gerekli olmaktadır.

Anestezi Riskleri

Genel anestezi altında uygulanan bir işlem olmasından dolayı anesteziye bağlı bazı komplikasyonlar görülebilir. 

Arteriovenöz Fistül Bakımı

Arteriovenöz fistül, katetere göre daha uzun süre kullanım imkanı sunması sebebi ile bakımlarında daha titiz olunması gerekmektedir. Bunun için de öncelikli olarak fistülün enfeksiyonlardan korunması gerekmektedir. Bunun yanında hastaların dikkat etmesi gereken noktalar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• İşlem yapılan koldan kan alınmaması ya da serum takılmaması gerekmektedir.
  
  
• İşlemin yapıldığı koldan tansiyon ölçülmemelidir.

• Fistül olan kola sıkı bandaj uygulanmaması ve kan akışının yavaşlamasına neden olacak sıkı kıyafetler giyilmemelidir. 
  
  
• İşlem yapılan kolun darbelerden korunması ve ağırlık kaldırılmaması gerekmektedir.
  
  
• Diyaliz öncesinde kolun ılık su ve sabunla yıkanması gerekir.
  
  
• Diyaliz işleminin bitmesinin ardında 2 saat boyunca bandajın çıkarılmaması ve daha sonrasında krem sürülmesi gerekir.
  
  
• İğne giriş yerinde şişlik ya da kızarıklık olması durumunda sağlık ekibine haber verilmesi gerekir.
  
  
• İğne girişlerinin farklı noktalardan yapılması gerekir.
  
  
• Her gün fistüle dokunarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Fistülün sesinde azalma olması durumunda sağlık ekibine bilgi verilmelidir.