Beyin Kanaması

Beyin Kanaması Nedir?

Beyin kanamasının genel tanımı kafatası içerisinde yer alan dokularda meydana gelen kanamalar olarak yapılmaktadır. Bu dokuların içerisinde beyin yüzeyi, beyin dokusu ve beyin boşlukları bulunmaktadır. Dünya çapında yılda yaklaşık 1 milyon insanı etkileyen beyin kanaması çok ciddi sakatlıklara ve hatta ölüme sebep olabilir.

Beyin Kanaması Çeşitleri

Beyin kanamaları, beyinde görülen bölgeye ya da sebebe göre farklı çeşitlere ayrılmaktadır. Kanamanın yerine göre olan çeşitleri şunlar olmaktadır:

• İntraserebral kanama beyin dokusunda meydana gelen kanamalardır.
  
  
• Ventrikül olarak adlandırılan ve beyin ile kafatası arasında yer alan su dolu boşluklarda gelen kanamaya ise intraventriküler kanama denmektedir.
  
  
• Beyin ve beyinciği çevreleyen dış zarda meydana gelen kanamalara epidural kanama denir. Kafatası travmalarını takiben görülen kanamalar genellikle epidural olmaktadır.
  
  
• Subdural kanama ise beynin etrafında beyni çevreleyen zar katmanları arasında meydana gelen kanamalardır. Genellikle kan bozuklukları ve düşük kafa içi basıncı sebebiyle meydana gelen subdural beyin kanamaları bazı durumlarda sebep olmadan da ortaya çıkmaktadır.
  
  
• Beynin etrafında yer alan zarların en içteki tabakası ile orada tabakası arasında görülen kanamalara subaraknoid kanama denir.

Beyin kanamalarının sebebine bağlı olarak da çeşitlendirilmesi yapılmaktadır. Buna göre beyin kanamaları şu alt başlıklara ayrılır:

• Travmatik kanamalar, şiddetli veya orta şiddetli bir kafa travmasından sonra ortaya çıkan komplikasyonlardan birisidir. Küçük kafa travmalarından sonra ise ortaya çıkmaları nadir olarak görülür. Erkeklerde ve çocuklarda daha yaygın olan travmatik kanamalar; travmatik intrakranial hematom, subdural hematoma, subarachnoid hemorrhage olarak görülebilir.
  
  
• Yüksek tansiyonun neden olduğu beyin kanamaları ise hipertansif kanama adı verilmektedir. Genellikle orta yaşlarda meydana gelen hipertansif kanama sebepleri arasında uzun süreli yüksek tansiyon, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı, sigara ve alkol kullanımı bulunmaktadır. Aniden gelişen bu kanamalar geliştiği konuma bağlı olarak vücudun bir tarafında güçsüzlük, baş ağrısı, konuşma bozuklukları, hırıltılı nefes alma, nöbetler ve komaya sebep olabilmektedir.
  
  
• Beyin kanamalarının bir diğer çeşidi ise anevrizma kanaması olmaktadır. Beyinde yer alan damarlardan birinin şişmesi ve balonlaşması durumu olarak tanımlanabilir. Damarlarda meydana gelen bu şişmiş damarların parçalanmasına ve beyin kanamasına neden olabilir. Kanamanın şiddetine bağlı olarak anevrizma kanamalarının verdikleri zararlar değişiklik göstermektedir.

Beyin Kanaması Belirtileri

Beyin kanamasının belirtileri her hastada farklılık göstermektedir. Görülen belirtiler kanamanın bulunduğu konum ve etkilenen doku miktarı ile doğrudan ilişkili olmaktadır. Beyin kanamalarının semptomları zaman içerisinde gelişebileceği gibi aniden da ortaya çıkabilirler. Ayrıca görülen semptomlar aşamalı olarak da kötüleşebilir.

• Kanamanın oluştuğu bölgede yer alan beyin fonksiyonu bozuklukları,
• Epilepsi nöbetleri,
• Baş dönmesi,
• Kusma,
• Bulantı,
• Şiddetli baş ağrısı,
• Hafif bilinç bulanıklığı,
• Sersemlik,
• Koma,
• Şiddetli baş ağrısı,
• Bilinç kaybı,
• Uyuşukluk,
• Güçsüzlük,
• Konuşulanları anlamama,
• Uyku hali,
• Çevredeki olaylara ve sesleri tepkisiz kalma,
• Konuşmada bozukluk,
• Denge kaybı,
• Ani baş dönmeleri,
• Koordinasyon bozukluğu,
• Vücudun tek tarafında uyuşma ve karıncalanma hissi,
• Yutkunma zorluğu.
• Tat almada bozukluk.
• Görme problemleri,
• Gözlerin istem dışı hareket etmesi,
• Göz kapağının düşmesi,
• Kolları kaldırmadan ya da havada tutma da zorluk yaşama,
• Bacaklarda uyuşukluk ve karıncalanma hissi,
• Tek taraflı yüz felci,

Beyin Kanaması Nedenleri

Beyin kanamasına neden olan birçok etmen bulunmaktadır. Bazı faktörler ise beyin kanaması riskini arttırmaktadır. Beyin kanamasına neden olan ya da riskini arttıran yaygın nedenleri ise şunlar olmaktadır.

Yüksek tansiyon

Beyin kanamalarının en sık görülen nedeni olan yüksek tansiyon zaman içerisinde beyin damarlarını incelterek beyin kanamasına neden olmaktadır.

Anevrizma

Beyin damarlarını zayıf olan bölgelerinin basınçtan dolayı şişerek baloncuk oluşturması olarak tanımlanan anevrizma, patladığı durumlarda beyin kanamasına neden olmaktadır. Anevrizmalar patlamadan önceden çevresinde bulunan dokulara baskı yaptığı için görme kusurları ve göz kapağında düşüklük gibi belirtilere neden olabilmektedir.

Kafa travmaları

Yüksekten düşme ya da trafik kazası gibi travmalardan sonra beyin kanamaları sıklıkla görülür.

Kan damarı anomalileri

Bazı kişilerde görülen beynin çevresindeki ve içindeki kan damarlarında oluşan zayıflık ve yanlış bağlantılardır. Bu durum genellikle doğumsal olmaktadır.

Amiloid anjiopati

Yüksek tansiyon ve yaşlanma ile birlikte ortaya çıkan kan damarları duvarlarının anomalisi olarak tanımlanır. Büyük kanamalara sebep olmadan önce de çok küçük kanamalara neden olan amiloid anjiopati bu evrede fark edilmez.

Kanama bozuklukları

Bazı pıhtılaşma bozuklukları beyinde meydana gelen mikro kanamaların kendi kendine durmasına engelli olarak daha büyük kanamalara dönüşmesine neden olmaktadır.

Beyin tümörleri

Beynin herhangi bir yerinde oluşan tümörler de beyin kanamalarına neden olan etkenlerden birisidir.

Beyin Kanaması Tanı Yöntemleri

Beyin kanamalarının tanısında özellikle beyin tomografisinden yardım alınır. Tomografi ile kanamanın yeri ve şiddeti en iyi ve en hızlı şekilde tespit edilir. Bunun yanında tomografiler muayene esnasında tespit edilen belirtilerin hangilerinin beyin kanamasından dolayı gerçekleştirdiğinde açıklar. Son olarak beyin tomografileri ile kanamanın çeşitte belirlenmiş olur.

Beyin tomografisi ile tespit edilen beyin kanamasının altında yatan sebeplerin öğrenilebilmesi için MR, bilgisayarlı anjiyografi, MR anjiyografi gibi tetkiklerde uygulanır.

Beyin Kanaması Tedavi Yöntemleri

Beyin kanamaları sonucunda ölüm riskinin fazla olması sebebiyle acil müdahale gerektiren durumlardan birisi olmaktadır. Bunun yanından beyin kanamaları görme, konuşma ve hareket kayıplarına yol açabileceği için de acil müdahale edilmesi gerekir.

Beyin kanamalarının tedavisi kanamanın boyutuna, çeşidine ve hastanın genel sağlık durumuna göre çeşitlenmektedir. Bu sebeple kim hastalar sadece takip yeterli olurken bazı hastalar ise anjiyografik yöntemlerle tedavi edilebilirler. Bunların yanında cerrahi tedaviler de beyin kanamalarında sıklıkla kullanılan tedavi yöntemlerinden birisi olmaktadır. Beyin kanamasından sonra beyindeki ödemin giderilmesi yönelik ilaçlar da tedavinin bir parçası olarak kullanılmaktadır.

İyileşme süreci

Beyin kanamalarından sonra ki dönemdeki iyileşme süreci kanamanın boyutuna bağlı olarak değişmektedir. Küçük kanamalar da hiçbir hasar bırakmadan iyileşme görülebilir ancak büyük kanamalarda konuşma, solunum bozuklukları bir güldüm koma ve kuvvetsizlik gibi hasarlar bırakabilir.

Beyin kanamaları sonrasından hasar gören hastaların iyileşme süreçlerinde yardım almaları gerekmektedir. Beynin zarar gördüğü bölgeye bağlı olarak hastalara gerekli fizik tedavi ve rehabilitasyon tedavisinde uygulanması gerekir. Bunların yanında hastalara sağlanan sosyal destekte tedavinin çok önemli bir parçası olmaktadır.

Beyin kanaması sonrası

Beyin kanaması geçiren hastaların daha sonrasında dan beyin kanaması geçirme ihtimali yüksek olmaktadır. Bu sebeple beyin kanamasında nedenine bağlı olarak daha sonrasında da hastaların bu nedene dikkat etmeleri önemli olmaktadır.

Beyin kanaması sonrası nelere dikkat edilmeli?

Beyin kanaması geçiren kişilerin daha sonraki hayatlarında dikkat etmesi gereken noktalar kanamanın nedenine ve yerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Örneğin yüksek tansiyon sebebi ile beyin kanaması geçiren kişilerin daha sonrasında tansiyon ilaçlarını düzenli olarak kullanmaya ve doktor kontrollerini aksatmamaya devam etmeleri gerekir. Bu kişilerin tansiyonlarını optimal düzeyde tutmaları beyin kanamasının tekrarlanmaması açısında son derece önemli olmaktadır.

Beyin kanamasının en sık görülen nedenlerinden bir diğeri olan travmalar ise hastaların dikkat etmesi gereken bir diğer noktadır. Daha öncesinde beyin kanaması geçirmiş olsun ya da olmasın herkesin kafa travmalarından korunması gerekmektedir.

Beyin kanamasının önlenmesi için ise herhangi bir beslenme düzeni önerilmemektedir. Ancak bilindiği üzere şeker ve tuz tansiyon yüksekliğine neden olan etmenlerdir. Bu sebeple de bu besinlerden uzak durulması gerekmektedir.

Beyin kanaması anında ne yapılmalı?

Beyin kanaması acil tıbbi müdahale gerektiren ve ölüm oranı yüksek olan bir durumdur. Bu sebeple de çevredeki birinin beyin kanaması geçirmesi durumunda hemen acil tıbbi yardımın aranması gerekir. Bilinç kaybı söz konusu ise hastanın kendine zarar vermemesine dikkat edilmelidir. Hastanın sağlık merkezine bir an önce ulaştırılması asıl hedef olmalıdır. Bu sayede mümkün olan en fazla sağlıklı beyin dokusu kurtarılabilir.