Fournier Gangreni Nedir?
Fournier Gangreni, özellikle perine bölgesi, anal bölge ve cinsel organların bulunduğu alanı sarabilen gangrenöz bir rahatsızlıktır. Gangren, kan akışının durmasına bağlı olarak ortaya çıkan doku ölümleridir. Enfeksiyon, hipotermi gibi durumlardan dolayı kan akışı kesilebilir bu durum da gangreni ortaya çıkarır.
Dokularda ya da organlarda oluşan gangren oldukça önemli bir konudur. Herhangi bir sebepten dolayı kan akışı kesildiğinde dokular oksijensiz kalarak iskemi, iskemiye bağlı olarak da doku kayıpları oluşmaktadır. Fournier Gangreni acil müdahale edilmesi gereken ciddi bir durumdur. Erkeklerde 10 kat daha fazla görüldüğü bilinmektedir fakat kadınlarda ve çocuklarda da bu durum görülebilmektedir.
Fournier Gangreni, özellikle 50’li yaşlardaki erkek bireylerde testis bölgesinde başlayarak penise, perineye ilerler. Tedavi edilmediği durumlarda cinsel organlardan uyluğa, mideye ve göğüslere kadar yayılabilme riskine sahiptir. Genel olarak gangrenin sebebinin enfeksiyon olduğu bilinmektedir.
Fournier Gangreni Tanı Kriterleri
Fournier Gangreni’nin ilk sebebi olarak enfeksiyon düşünülür ya da kişi perianal bir cerrahi tedavisi olduysa bundan kaynaklı gelişen bir durum olup olmadığına bakılır. Hastaya fizik muayene yapılır. Fizik muayenede belirtiler şu şekilde olabilir:
- Ciltte renk değişikliği (nekroz, bronzlaşma, siyahlaşma, pis kokulu akıntı)
- Ciltte şişkinlik
- Ciltte kötü koku
- Perianal ağrı
- Ateş
- Titreme
- Taşikardi
- Halsizlik gibi belirtiler gözlemlenebilir. Enfeksiyonun yayılmasının başlarında cilt belirtileri olmayacağı için hastalık genel olarak fark edilmemektedir.
Travma ya da geçirilen bir enfeksiyona bağlı olup olmadığını anlamak için hastanın öyküsü alınmalıdır. Önceden geçirilen bir enfeksiyon, cerrahi bir operasyon, hipotermiden kaynaklı donma durumlarında da Fournier Gangreni’ne yol açmaktadır. Bunların yanı sıra diyabet, hipertansiyon, malignite, fazla alkol tüketimi gibi durumlar da risk faktörüdür.
Fiziki muayenenin dışında kan tahlili yapılır. Tam kan sayımı, CRP, kan gazı, kan kültürü, doku kültürü gibi değerlere de bakılmaktadır. Görüntüleme yöntemlerinden ultrasonografi, BT ve röntgen ile enfeksiyon alanı değerlendirilerek dokunun durumu incelenmelidir.
Fournier Gangreni Nedenleri
Fournier Gangreni genellikle enfeksiyon kaynaklı ortaya çıkmaktadır. İdrar yolu enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, perianal ya da perinatal yapılmış olan ameliyatlardan sonra görülebilmektedir. Anal bölgedeki fistül ve apse gibi durumlardan kaynaklı da oluşabilmektedir.
Bunlardan farklı olarak şu sebeplerden kaynaklı meydana gelmektedir:
- Deriye gelen darbelerden kaynaklı oluşan travmalar
- Erkeklere yapılan kısırlaştırma ameliyatlarından sonra
- Rektum kanseri ya da rektum yaralanmaları
- Doğuma bağlı anomaliler
- Uzun süre kullanılan idrar sondası
- Diyabet ve obezite
- İleri derece böbrek yetmezliği
- Hipertansiyon
- Kardiyovasküler hastalıklar
- Bağırsak delinmesi
- HIV, bağışıklık sisteminin çökmesi
- Damar hastalıkları
- Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı
- Kolonoskopi yapılırken biyopsi veya polip alındıktan sonra
- Sistoskopi yapılırken biyopsi alındıktan sonra
- Sünnet olurken hatalı işlem yapılması
- Hatalı piercing kullanımı gibi durumlar Fournier Gangreni’ne sebep olabilmektedir.
Fournier Gangreni Belirtileri
Fournier Gangreni ilk dönemlerinde fiziksel bir belirti göstermemekle birlikte kişide genellikle genital bölgede ve anüs etrafında ağrı ile belirtiler başlamaktadır. Deride sıcaklık, kızarıklık, şişlik, kaşıntı gibi enfeksiyon belirtileri ortaya çıktığında hastaya uygun bir antibiyotik ile tedavi uygulanabilir. Bu belirtiler dışında aşağıdaki semptomlar da Fournier Gangreni’ni göstermektedir;
- Ciltte oluşan pis koku
- Yüksek ateş
- Anemi
- Cilde parmakla dokunulduğunda çıtırtı hissi ya da hışırtı gibi seslerin duyulması
- Derinin renginin siyahlaşması, bronzlaşması, kızarması
Hastalığın ileri seviyelerinde ağrı hissi kaybolmaktadır. Hastalığın son dönemine girildiğinde ise kandaki enfeksiyona bağlı olarak çoklu organ yetmezliği görülür.
Fournier Gangreni Tedavi Yöntemleri
Fournier Gangreni için erken tanı ve erken tedavi çok önemlidir. Hastalığın ileri dönemlerinde kurtulma riski çok daha düşüktür. Hastanın anamnezi alındıktan sonra fiziki muayene yapılır ve ultrason, BT ya da röntgen gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanılarak hastalığın sebebi bulunur.
Hastaya ilk olarak geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi başlanılmalıdır. Ciltte gangrenli olan bölgeyi çıkarmak için cerrahi müdahale yapılır. Ölü dokular, canlı doku gözükene kadar temizlenir ve enfeksiyonun ilerlemesine engel olunur. Ölü dokuların çıkarılmasından sonra bazı durumlarda deri grefti veya farklı bir cerrahi operasyon işle hasarlı dokular yeniden oluşturulur.
Fournier Gangreni Antibiyotik Tedavisi
Fournier Gangreni tanısı konulduktan sonra hastaya geniş spektrumlu bir antibiyotik başlanmaktadır. Antibiyotiğin geniş spektrumlu olması enfeksiyona sebep olan bakterilerin durdurulması açısından önemlidir. Genellikle birden fazla antibiyotik kullanılır ve penisilin de sıklıkla kullanılan antibiyotiklerdendir.
Antibiyotik tedavisinin dışında hastanın sıvı kaybını önlemek amacıyla sıvı takviyesi yapılabilir. Diyabet ya da hipertansiyon kaynaklı yaşanan gangrenlerde, elektrolit ve kan şekeri anormalliklerinin de düzeltilmesi gereklidir.
Fournier Gangreni İyileşme Süreci
Fournier Gangreni hızlı bir şekilde ilerleyen ve hemen tedaviye başlanmadığında ölümcül sonuçlara yol açabilen bir hastalıktır. Tanısı konulan hasta acil olarak hastaneye yatırılarak tedaviye başlanmalıdır. Erken dönemde başlanan geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi fayda sağlayabilmektedir.
Hastalığın ilerlememiş dönemlerinde yapılan cerrahi müdahale iyileşme oranını oldukça yükselten bir durumdur. Erken dönemde ölü dokular temizlenerek enfeksiyonlu alan temizlenmelidir. Enfeksiyon tam anlamıyla kontrol altına alındığında, ölü dokunun çıkarılmış olduğu bölge vücudun farklı kısımlarından alınan yamalarla kapatılarak tedavi sağlanır.
İyileşme süreci kişiden kişiye değişmekle birlikte birçok faktör iyileşme sürecini etkilemektedir. İleri yaş, çoklu organ yetmezlikleri, geç konulmuş olan tanı, hayati fonksiyonlarda dengesizlik, diyabet, obezite, hipertansiyon gibi durumlar iyileşme sürecinin gecikeceğini gösteren belirtilerdir.
Fournier Gangreni Bulaşıcı Mı?
Kişiden kişiye bulaşan bir hastalıktır. Kişiye bulaşma durumu ise cinsel organların bulunduğu bölgeye ya da perine bölgesine yerleşen bir enfeksiyondan kaynaklıdır. Enfeksiyonun bulaşması kendiliğinden olabilir veya cerrahi bir operasyondan sonra, travma sonrası ya da hipotermi kaynaklı olabilmektedir.
Hastalığın seyri oldukça hızlıdır, erken tanı ve tedavi bu sebeple çok önemlidir. Cilt altını, dokuları ve organları tutabilen enfeksiyonlar antibiyotik tedavisi ve nekroz olan doku cerrahi tedavi ile durdurulmalıdır. Cerrahi işlemden sonra enfeksiyon riskini en aza indirmek için pansumanlar düzenli ve steril bir şekilde yapılmalıdır.
