Gırtlak Kanseri

Gırtlak kanseri nedir?

Burnun arkasından başlayan ve boyunda biten kaslı ve tüp şeklinde olan gırtlak çeşitli yapıları barındırmaktadır. Gırtlak kanseri ise genellikle yutak ya da ses kutusunda başlar. Gırtlak kanserinin en sık başladığı hücre tipi ise düz hücreler olmaktadır. 

Gırtlak kanseri tanı kriterleri

Gırtlak kanserinin teşhis edilebilmesi için hekimler çeşitli tetkiklerden yararlanmaktadır. Bu testlerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Fiziki muayene

Gırtlak kanseri şüphesi ile doktora başvurulması durumunda öncelikle fiziki muayenenin uzman hekim tarafından yapılması gerekmektedir. Bu muayene sırasında gırtlak kanseri riskleri ile ilgili çeşitli sorular da hastalara yöneltilmektedir.

Laringoskopi

Hekimlerin hastaların boğazındaki problemleri kontrol etmesini sağlayan testlerdir. Burnun ve ağzın arkasında kalan boğaz kısmının detaylı bir şekilde incelenmesini sağlar. 

Faringoskopi

Orofaringeal kanserin teşhis edilebilmesi için kullanılan bir testtir. 

Bilgisayarlı tomografi

Boğazın ayrıntılı görüntülerinin alınması için uygulanan görüntüleme tetkikidir. BT taraması genellikle laringeal ve orofaringeal kanserin teşhis edilmesi için kullanılmaktadır.

Manyetik rezonans görüntülemesi

Boğazın ayrıntılı görüntülemesinin sağlanması için uygulanan bir diğer görüntüleme sistemidir. Bunun için radyo dalgaları ve mıknatıs kullanılır.

Pozitron emisyon tomografisi

Kanserin yayılıp yayılmadığına dair taramanın yapılmasını sağlayan ve adına PET taraması adı da verilen bir tetkik türüdür.

Endoskopik biyopsi

Doku örneklerinin alınması ve mikroskop altında incelenmesini sağlayan tetkiktir.

Gırtlak kanseri belirtileri

Gırtlak kanseri hastalarında görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Öksürük
• Kilo kaybı
• Ses kısıklığı
• İki haftadan daha uzun süren boğaz ağrısı
• Net konuşamama gibi ses değişiklikleri
• Boğazda iyileşmeyen yumru ya da yara
• Yutma güçlüğü
• Kulak ağrısı
• Ağız şişliği
• Ağız ülseri
• Ağızda ya da gırtlakta yabancı cisim hissi

Gırtlak kanseri ölüm belirtileri

Gırtlak kanseri sebebi ile hayatının son dönemine gelen hastalarda farklı belirtiler görülebilmektedir. Ölüm belirtileri olarak da adlandırılan bu belirtiler ölümün gerçekleşmesinden ne kadar süre önce görüleceği ise bilinmemektedir. Hayatının sonuna yaklaşan kişilerde görülebilecek belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Sürekli uyku hali
• Uyanmada zorluk yaşama
• Yutma güçlüğü
• Yemek yemeden kaçınma
• Mesane ve bağırsak kontrolü kaybı
• Acı çekiyormuş gibi huzursuz hareketler
• Solunum değişiklikleri
• Gürültülü nefes alıp verme
• Ellerin, ayakların ve bacakların soğuması
• Kafa karışıklığı
• Yönelim bozukluğu
• Tam bilinç kaybı

Gırtlak kanseri nedenleri

Gırtlak kanseri son derece karmaşık bir yapıya sahiptir. Genel olarak normal gırtlak hücrelerinin anormal bir şekilde çoğalması olarak açıklanmaktadır. Anormal çoğalmaya ise DNA’daki mutasyon neden olmaktadır. Ancak DNA’da gerçekleşen bu mutasyona neyin neden olduğu kesin olarak bilinmemektedir.

Gırtlak kanseri tedavi yöntemleri

Gırtlak kanseri tedavisi kanserin evresine göre değişiklik göstermektedir. Bunun yanında kanserin başladığı hücre tipi de tedavinin planlanmasında etkili olmaktadır. Tedavinin hastanın ihtiyaçlarını tam olarak karşılaması için dikkate alınması gereken diğer noktalar içerisinde ise hastanın genel sağlık durumu ve kişisel tercihler bulunmaktadır.

Radyoterapi tedavisi

Kanser hücrelerine radyon iletilmesini sağlayan özel bir cihaz ile uygulanan radyoterapi de kanser hücrelerinin ölmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç ile cihaz tarafından kullanılan X ışınları ve proton gibi dalgalar vücudun dışından ya da içinden verilebilmektedir. 

Lenf düğümlerine yayılım göstermeyen gırtlak kanseri vakalarında radyasyon tedavisi tek başına yeterli olabilmektedir. İlerlemiş vakalarda ise radyoterapinin yanı sıra diğer tedavi seçenekleri de uygulanmaktadır.

Kemoterapi tedavisi

Kanserli hücrelerin öldürülmesi için kullanılan bir diğer tedavi yöntemi de kemoterapi olmaktadır. Kemoterapide kanserli hücrelerin öldürülmesi için ilaçlardan yardım alınmaktadır. Gırtlak kanseri vakalarında kemoterapi genellikle radyoterapi ile birlikte kullanılmaktadır. 

Hedefe yönelik ilaç tedavisi

Hedefe yönelik ilaç tedavisinde kullanılan ilaçlar kanserli hücrelerin büyümesini hızlandıran kusurlardan yararlanılmaktadır. Gırtlak kanseri hücrelerinde yaygın olarak bulunan özel bir protein kullanılarak ilaçlar geliştirilmiştir. 

İmmünoterapi

Kanser tedavisinde hastaların bağışıklık sistemlerini kullanan tedavi yöntemine immünoterapi adı verilmektedir. İmmünoterapide kullanılan ilaçlar kanserli hücrelerin bağışıklık sistemi hücrelerinden saklanmasını sağlayan proteinlerin bloke edilmesini sağlamaktadır. 

Gırtlak kanseri ameliyatı

Gırtlak kanseri tedavisinde uygulanacak yöntemler tümörün büyüklüğüne ya da konumuna göre değişiklik göstermektedir. 

Gırtlak kanseri ameliyat yöntemleri

Gırtlak kanseri ameliyatlarında kullanılan yöntemler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Küçük boyutlu ve lenf düğümlerine yayılım göstermeyen gırtlak kanserleri eğer boğazın yüzeyi ya da ses telleri ile kısıtlı ise endoskopik cerrahi kullanılmaktadır. Endoskopik cihazlar ile tümör kesilebilir ya da kazınabilir.
• Larenjektomi ameliyatlarında ise ses kutusunun bir kısmının ya da tamamının çıkarılması söz konusu olmaktadır. Küçük boyutlu tümörlerde ses kutusunun sadece bir kısmını çıkararak hastaların nefes alması ve sesi korunabilir.
• Farenjektomi yönteminde ise gırtlaktan doku çıkarımı söz konusu olmaktadır. Hastaların yiyecekleri normal bir şekilde yutmaya devam edebilmesi için ise parça alınan yerler yeniden yapılandırılır.
• Gırtlak kanserinde uygulanan son yöntem ise boyun diseksiyonu olmaktadır. Bu yöntemde kanserli lenf düğümlerinin çıkarılması söz konusu olmaktadır. Gırtlak kanserinin boğazın derin dokularına ilerlemesi durumunda uygulanmaktadır. 

Gırtlak kanseri ameliyatının yan etkileri

Gırtlak kanseri ameliyatları da diğer ameliyatlar ile aynı risklere sahip olmaktadır. Bu risklerin içerisinde enfeksiyonlar, kan pıhtısı, anestezi komplikasyonları ve zatürre yer almaktadır. Gırtlak kanseri ameliyatına özel yan etkiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Farinjektomi ve larenjektomi geçiren hastalar genellikle seslerini kaybederler
• Bazı hastalar trakeostomiye ihtiyaç duyarlar
• Stenoz görülebilir
• Yeme şekli etkilenebilir ve bu durum hastaların tüple beslenmesini gerektirebilir
• Ameliyat sebebi ile normalde bağlantısı olmayan iki alan arasında anormal açıklığın oluşması
• Nadir olarak görülse de boynun her iki tarafındaki büyük arterlerin yırtılması mümkün olmaktadır.

Gırtlak kanseri ameliyatı kaç saat sürer?

Gırtlak kanseri ameliyatlarının farklı yöntemler ile uygulanması, tümörün büyüklüğü ve yerleşim yerinin farklı olması gibi sebepler ile 1- 5 saat arasında sürmektedir. Genel anestezi altında yapılan gırtlak kanseri ameliyatlarından sonra hastaların hastanede kalma süresi 1- 14 gün arasında değişiklik gösterirken, işe dönme süresi ise 2 aya kadar uzamaktadır.

Gırtlak kanseri ameliyatı sonrası yaşam

Gırtlak kanseri ameliyatından sonra hastaların katı yiyecek yeme ve konuşma gibi kabiliyetlerini yeniden kazanması için rehabilite edilmeleri gerekmektedir. Bu sebeple de tedavi sürecinde ve sonrasında hastaların aşağıdaki konularda uzmanlardan yardım alması önerilmektedir.

• Boğazdaki cerrahi açıklığın bakımı
• Konuşma sorunları
• Yeme zorlukları
• Boyunda sertlik ve ağrı
• Yutma zorlukları

Gırtlak kanseri iyileşme süreci nedir?

Gırtlak kanseri ameliyatlarından sonra hastalar ilk gün yoğun bakıma alınmaktadır. Yoğun bakım ünitesinde hastalara solunum desteği yapılır. Hastanın genel sağlık durumunun uygun olması durumunda hastalar normal servise alınır. Bu sırada bilinçleri kontrol edilir. İlk gün hastalar yatar pozisyonda kalır.

Ameliyattan sonra hastane yatışının süresi hastalara göre değişiklik göstermektedir. Bu süreç 14 güne kadar uzamaktadır. Ancak hastaların tedavileri taburcu olmalarından sonra da devam eder. Hastalara ek tedavilerin uygulanması gerekiyor ise ameliyattan sonra 1- 2 ay sonra başlanır. Kontrolleri ise 1 yıl devam eder. 

Ağrı

Ameliyattan sonra hastaların hissettikleri ağrı farklılık göstermektedir. İşlem yapılan alanın büyümesi ağrının artmasına neden olmaktadır. Hastaların hastanede kaldıkları süre içerisinde ağrı seviyesi kontrol edilir.

Ayağa kalkma

Hastalar ameliyattan sonraki gün ayağa kaldırılır. Bu aşamada hastaların çok yorulmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Hastaların yürütülmesi kan dolaşımının düzenlenmesi açısından son derece önemlidir.

Hareket kabiliyeti

Ameliyattan sonra hastaların boyun hareketlerinde kısıtlılık söz konusu olabilmektedir. Özellikle ilk günlerde boyunda dren ve sondanın bulunması hareketin daha zor olmasına neden olmaktadır. Boyun hareketliliği ilerleyen süreçte artar.

İlaç kullanımı

Ameliyattan sonra hastane sürecinde hastaların kullanmaları gereken ilaçlar damar yolu ile verilmektedir. Hastaların yutkunma güçlüğü çekmesinden dolayı oral yolla kullanılacak ilaçlar verilmemektedir. 

Beslenme

Hastalar ameliyattan sonraki 4 saat boyunca herhangi bir şey yemezler. Ameliyattan sonraki ilk günlerde hastaların ağızdan beslenmeleri ise tehlikeli olmaktadır bu sebeple de ikinci gün hastalar beslenme tüpü ile beslenmeye başlarlar. Hastaların ağızdan beslenmeye başlaması durumunda ise taburcu edilirler.

Pansuman ve kontrol

Hastaların hastanede kaldıkları süre içerisinde düzenli olarak pansumanları yapılır. Pansuman yenilenirken antiseptik solüsyonlar kullanılmaktadır. 7- 10 gün içerisinde dikişler alınır. 

Gırtlak kanseri olan hastalar nelere dikkat etmeli?

Gırtlak kanseri ameliyatından sonra taburcu edildikten sonra da rehabilitasyon süreci devam eder. Bunun yanında hastalara gerekli eğitimler verilir. Bu aşamada hastaların kullanmaları gereken cihazlar da öğretilir. Bunun yanında hastaların ameliyattan sonra dikkat etmeleri gerekenlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Özellikle gırtlağın tamamen alındığı hastalarda duş alma sırasında ekstra dikkatli olmaları gerekmektedir. Aksi halde ciğerlere su kaçması söz konusu olmaktadır. Bu sebeple de duş alma sırasında nefesin tutulması ve boğazın elle kapatılması yararlı olmaktadır.
• Hastaların cinsel ilişkiye girmeleri için ise nefes alma alışkanlıklarına uyum sağlamalarını beklemeleri gerekir. 
• Ameliyat sonrasında verilen ilaçların düzenli bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Ayrıca ameliyat sebebi ile bırakılan ilaçların da doktorun da izni ile yeniden başlanması söz konusu olmaktadır.
• Ameliyat sırasında boynun ön kısmında kalıcı bir deliğin açılması durumunda bölgenin ısıdan korunmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. 
• Hastaların buhar banyosundan kaçınmaları gerekmektedir. Aksi halde nefes alışverişlerinde problemler yaşanır.
• Sigara kullanımının tamamen kesilmesi gerekir.
• Alkol kullanımının da tamamen bırakılması gerekir.
• Enfeksiyonun önlenmesi için hijyen kurallarına azami özen gösterilmesi gerekir.
• Hastaların ameliyattan sonraki uyku pozisyonları hastanın üzerindeki cerrahi cihazlara göre düzenlenmesi gerekir.

Gırtlak kanseri çeşitleri nelerdir?

Gırtlak kanseri boğazda ya da ses kutusunda oluşan tüm kanser türlerini kaplayan genel bir terimdir. Gırtlak kanseri vakaların önemli bir kısmı aynı tipte hücrelerde başlar ancak kanserin yerinin belirlenmesi için konumuna göre farklı şekillerde adlandırılırlar.

Skuamöz hücre tipi gırtlak kanseri

Gırtlakta görülen kanser vakalarının yaklaşık olarak %90’nı gırtlağın iç tabasını kaplayan epitel tabakada yer alan skuamoz hücrelerinden kaynaklanmaktadır. Skuamöz hücreli gırtlak kanseri de kendi içerisinde verrüköz, iğisi, berrak hücreli ve bazaloid olmak üzere alt türlere ayrılmaktadır.

Glottik kanser 

Ses tellerinde başlayan gırtlak kanseridir.

Supraglottik kanser

Supraglottik kanser ses kutusunun üstünde yer alan ve yiyeceklerin nefes borusuna kaçmasını engelleyen epiglot adı verilen kıkırdak parçasında görülen kanserdir.

Subglottik kanser

Ses kutusunun alt kısmındaki ses tellerinin arkasında başlayan kansere verilen isimdir.

Orofarengeal kanser

Orofarinkste başlayan gırtlak kanserine verilen dişimdir. Orofarengeal bölgesi ise ağzın arkasında kalan ve içerisinde bademciklerin de bulunduğu bölümdür.

Nazofarengel kanser

Nazofarenks kanseri boğazın en üst kısmında başlayan gırtlak kanseri türüdür. Bu bölüm burnun hemen arkasındaki boğaz bölümüdür.

Adenokarsinom gırtlak kanseri

Gırtlak kanseri türleri içerisinde nadir görülen bir tür olmaktadır. Gırtlak bezlerinden kaynaklanır. 

Adenoskuamöz karsinom

Karma bir gırtlak kanseri türü olan adenoskuamöz karsinom hem Skuamöz hem de adenokarsinom özellikleri göstermektedir. 

Hipofarenks kanseri

Laringofaringeal kanseri olarak da adlandırılan hipofarenks kanseri boğazın alt kısmında bulunan yemek ve soluk borusunun üstündeki bölümde başlar. 

Gırtlak kanseri evreleri

Diğer kanser türlerinde olduğu gibi gırtlak kanserinde de tedavinin başarılı bir şekilde tamamlanması açısından son derece önemlidir. 

Gırtlak kanseri 1. evre

Gırtlak kanserinin ilk evresi olan 1. evresinde tümör sadece gırtlak bölgesinde görülmektedir. Bu sebeple de gırtlak dokusu, ses telleri ya da lenf nodulları etkilenmemiştir. 

Gırtlak kanseri 2.evre

Gırtlak kanserinin ikinci evresinde kanser hücreleri gırtlakta yayılım gösterir. Ancak kanserli hücreler halen yakındaki lenf nodüllerine yayılım göstermez. 

Gırtlak kanseri 3. evre 

Gırtlak kanserinin üçüncü evresinde kansere hücreleri gırtlayın yakınındaki dokulara ve lenf düğümlerine yayılım göstermektedir.

Gırtlak kanseri 4. Evre

Gırtlak kanserinin en ileri evresi olan dördüncü evresinde kanser hücreleri gırtlak dışındaki dokulara ve uzaktaki lenf düğümlerine yayılım göstermektedir. Bu evredeki gırtlak kanseri tedavisi son derece zorlu olmaktadır. Bu sebeple de hastaların yaşam beklentileri etkilenir. 

Gırtlak kanserinin risk faktörleri nelerdir?

Gırtlak kanserinin görülmesine neden olabilecek risk faktörleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Sigara kullanmak
• Aile geçmişinde gırtlak kanseri öyküsünün bulunması
• Alkol tüketimi
• İleri yaşta olmak
• HPV enfeksiyonu
• Ağır metal ya da kimyasallara maruz kalmak
• Gastroözofageal reflü hastalığı
• Epstein Barr virüsü de dahil olmak üzere viral enfeksiyonlar
• Meyve ve sebze açısından yetersiz beslenme

Gırtlak kanseri hastalarında beslenme nasıl olmalı?

Gırtlak kanseri olan hastaların beslenmelerinde düzenleme yaparak tedavinin olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi sağlanabilir. Bunun yanında hastalarda görülen kilo kaybının önlenmesi ve hastaların genel sağlık durumlarının korunması için beslenmelerine dikkat etmeleri gerekmektedir. 

Protein

Hastaların bağışıklık sistemlerinin güçlenmesi ve dokuların hızlı bir şekilde onarılması için protein tüketimine dikkat etmesi gerekir. Gırtlak kanseri hastalarının ihtiyaçları olan protein miktarı sağlıklı kişilere göre daha fazla olmaktadır. 

Hastalar günlük beslenmelerinin içerisine tavuk, yumurta, baklagiller, yoğurt, kırmızı et ve peynir gibi besinleri eklemeleri gerekmektedir. 

Karbonhidrat

Hastaların enerji ihtiyaçlarının tam olarak karşılanması için karbonhidrat içeren besinleri beslenmelerine eklemeleri gerekmektedir. Bu besinlerin içerisinde pirinç, patates, makarna, bulgur, ekmek ve tahıl yer alır. 

Yağ

Hastalar için önemli olan bir diğer enerji kaynağı da yağlardır. Yağ aynı zamanda tedavi sonrasında iyileşme sürecinin daha verimli olmasını sağlar. 

Vitamin ve mineraller

Kanser hastalarının mevsiminde sebze ve meyve tüketmeleri de ihtiyaçları olan vitamin ve mineralli almalarını sağlamaktadır. Gün içerisinde 3 porsiyon sebze ve 2 porsiyon meyve yemeğe dikkat edilmesi gerekir.