Jinekomasti

Jinekomasti Nedir?

Jinekomasti, erkeklerin meme dokusunun büyümesi olarak tanımlanmaktadır. Glandüler dokudaki artıştan dolayı meme hacminde iyi huylu bir artış söz konusudur. Obezite de aşırı yağ dokusu sebebi ile meme boyutunda artışa neden olabilmektedir. Bu duruma ise psödojinekomasti adı verilmektedir.

Jinekomasti her yaştan erkeği etkileyebilmektedir. Ancak genellikle yenidoğan döneminde, ergenlikte ve ileri yaştaki yetişkinler daha sık görülmektedir. Son derece yaygın görülen bir durum olmakla birlikte erkeklerin %50’sini hayatlarının bir döneminde etkilemektedir. Bu durum genellikle testosteron ve östrojen dengesizliğinden kaynaklanmaktadır.

Jinekomasti fiziksel sağlığın etkilenmesine neden olmaz. Ancak hastaların psikolojik olarak etkilenmesine neden olabilir. Bu durum da fiziksel sağlık kadar önemli olmaktadır. Bu sebeple de kişilerin bu durumdan psikolojik olarak etkilenmeleri durumunda sağlık uzmanı ile görüşmesi gerekmektedir. 

Erkek meme kanserinin de meme dokusunda bir yumruya neden olabileceği için dikkatli olunması gerekmektedir. Erkek meme kanseri nadir görülen bir durum olmakla birlikte ihtimal bulunması açısından sağlık kontrolünden geçilmesi önerilmektedir.

Jinekomasti Çeşitleri

Jinekomasti çeşitleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

Glandüler Tip Jinekomasti

Göğüste yer alan glandüler dokunun aşırı büyümesi ile karakterize jinekomasti türüdür. Bu tip genellikle hormonal dengesizlikten kaynaklanmaktadır. Bu türün karakteristik belirtisi ise meme ucu bölgesinin altında belirgin şekilde hissedilen sert ve lastiksi bir kitle bulunmasıdır. Bu türde büyüme birkaç hafta içerisinde gerçekleşir ve bunun sonucunda da düzensiz bir göğüs görünümü ortaya çıkmaktadır. 

Vücut geliştiricilerinin kas kütlesini geliştirmek için anabolik steroid kullanılması sebebi ile görülen bu jinekomasti türü vücut geliştirici jinekomastisi olarak da adlandırılmaktadır.

Glandüler jinekomasti için birincil tedavi seçeneği cerrahidir. Bu tedavi yönteminde daha erkeksi bir göğüs hattının oluşturulabilmesi için genişlemiş glandüler dokunun çıkarılır. Ameliyat sonrasında hasta memnuniyeti yüksektir ve dokunun tamamının alınmasından dolayı tekrarlama ihtimali düşüktür. 

Karışık Tip Jinekomasti

Hem glandüler hem de yağlı tipin bir arada görüldüğü jinekomastiye karma tip jinekomasti adı verilmektedir. Jinekomastinin en yaygın görülen türü olmakla birlikte tedavinin başarılı olabilmesi için kilo verme ve cerrahi yöntemlerin birlikte kullanılması gerekmektedir.

Karışık tip jinekomastinin cerrahi tedavisinde öncelikli olarak yağlı dokunun çıkarılması için liposuction uygulanır. Daha sonrasında ise glandüler dokunun çıkarılması için eksizyon yöntemi uygulanmaktadır. ameliyatın desteklenmesi için ise diyet ve egzersiz önerilir. 

Yağlı Tip Jinekomasti

Yalancı jinekomasti ve psödo- jinekomasti olarak da adlandırılan bu türü, jinekomastinin en yaygın görülen türü olmaktadır. Bu tipte göğüs altındaki yağ dokusunda artış söz konusu olmaktadır. 

Yağlı tip jinekomastinin birincil nedeni obezitedir. Vücuttaki aşırı yağ birikimi erkeklerin göğüslerinin daha büyük görünmesine yardımcı olmaktadır. Bunun yanında obezite hastalarının önemli ölçüde kilo vermesinden sonra dahi memelerinin boyutunun küçülmemesi mümkün olmaktadır. 

Yağlı tip jinekomastiyi glandüler tip jinekomastiden ayıran en önemli özelliği ise büyümüş alanın daha yumuşak hissedilmesi ve meme ucundaki bölge ile sınırlı kalmamasıdır. 

Yağlı tip jinekomastinin birincil tedavisi diyet ve egzersizdir. Ancak bu tedavinin çözüm sağlamaması durumunda hastalara liposuction uygulanmaktadır.

Yalancı Jinekomasti

Psödojinekomasti olarak adlandırılan bu durum obez erkeklerde görülmektedir. Jinekomasti ile benzerlik gösteren bu durum da meme dokusunun büyümesine neden olmaktadır. Ancak yalancı jinekomastide meme uçlarının arkasında ve etrafında yağ dokusunun artması söz konusu olmaktadır. Bu sebeple de kilo vermek ve egzersiz yapmak yalancı jinekomastinin ilk adım tedavisi olmaktadır. 

Jinekomastinin Nedenleri

Erkeklerin vücudunda esas olarak seks hormonu olarak testosteron üretmektedir. Bunun yanında az miktarda östrojen hormonu da üretilir. Jinekomasti söz konusu olduğunda ise testosteron miktarı östrojene kıyasla düştüğünde meydana gelebilmektedir. Bu azalma testosteronu düşüren veya etkilerini engelleyen durumlardan kaynaklanabilmektedir. Bunun yanında östrojen seviyesini yükselten durumlardan kaynaklanmaktadır. Vücudun hormon dengesinin bozulmasına neden olabilecek bazı durumlar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Doğal Hormon Değişiklikleri

Hem kadınlarda hem de erkeklerde bulunan östrojen ve testosteron hormonları bulunmaktadır. Östrojen erkeklerde doğal olarak az bulunmaktadır ve artması halinde meme dokusu büyümektedir. Erkeklerde östrojenin doğal olarak arttığı dönemler bulunmaktadır. Bu dönemlerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Bebeklerde Jinekomasti

Erkek bebeklerin yarıdan fazlası hamilelik sırasında östrojenin etkileri sebebi ile büyümüş göğüslerle doğmaktadır. Şişmiş meme dokusu genellikle doğumdan 2- 3 hafta sonra kaybolur.

Ergenlik Döneminde Jinekomasti

Ergenlik döneminde hormon değişimlerinden kaynaklanan jinekomasti son derece yaygındır. Genellikle meme dokusu büyümesi herhangi bir tedaviye gerek olmadan 6 ay ila 2 yıl içerisinde kendiliğinden iyileşmektedir.

Yetişkinlerde Jinekomasti

50 ila 80 yaş asasındaki erkeklerin yaklaşık olarak %24 ila %65’inde jinekomasti görülmektedir. Ancak bu rahatsızlığı yaşayan hastalarda herhangi bir belirti görülmez. 

İlaçlar

Aşağıda yer alan ilaçlar jinekomastiye neden olabilmektedir.

• Prostat büyümesi ve prostat kanseri gibi hastalıkların tedavisinde kullanılan anti- androjenler
• Ergenliğin gecikmesi veya başka bir hastalıktan kaynaklanan kas kaybının tedavisinde kullanılan anabolik steroidler ve androjenler
• Adderall gibi amfitamin içeren DEHB ilaçları
• Antiretroviral ilaçlar
• Diazem gibi kaygı bozuklığunda kullanılan ilaçlar
• Bazı antibiyotikler
• Kronik ağrının tedavi edilebilmesi içim kullanılan opioidler
• Ülser ilaçları
• Kemoterapi
• Çeşitli kalp ilaçları
• Mide boşaltım ilaçları

Uyuşturucu ve Alkol

Jinekomastiye neden olabilecek maddeler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Alkol
• Kas oluşturmak ve atletik performansı arttırmak için anabolik steroidler
• Amfetaminler
• Esrar
• Eroin
• Metadon

Sağlık Koşulları

Hormon dengesinin etkilenmesine neden olan bazı sağlık koşulları jinekomastiye neden olabilmektedir. Bu sağlık koşullarının içerisinde şunlar yer alır.

• Vücudun ürettiği testosteron miktarının düşmesine hipogonadizm adı verilmektedir. Bu durumlara örnek olarak Klinefelter sendromu ve hipofiz yetersizliği gösterilebilir.
• Yaşlanma ile meydena gelen hormonal değişiklikler jinekomastiye neden olabilmektedir.
• Vücuttaki hormon dengesinin değişmesine neden olan tümörler
• Hipertiroidizm
• Böbrek yetmezliği
• Karaciğer yetmezliği
• Siroz
• Yetersiz beslenme

Bitkisel Ürünler

Şampuanlarda, sabunlarda veya losyonlarda kullanılan bazı bitkisel yağlar jinekomasti ile ilişkilendirilmiştir. Bu yağların içerisinde lavanta ve çay ağacı yaprağı yağları önde gelmektedir. Bunun sebebinin ise yağların içerisinde bulunan maddelerin östrojen taklidi yapması veya testosteronu düşürücü etkiye sahip olmasıdır.

Jinekomasti Nasıl Anlaşılır?

Jinekomasti genellikle meme ucunun altında düğme büyüklüğünde bir büyüme görülür ve hissedilir. Bu durum bir meme yumrusu olarak görülebilir ve hissedilebilir. Söz konusu yumru meme dokusu içerisinde kolaylıkla hareket edebilir ve dokunulduğunda hassasiyet hissedilebilir. Meme yumrularının büyümesi ya da iki memede birden meydana gelmesi mümkündür.

Obez erkeklerde de aşırı yağ dokusu sebebi ile göğüslerin büyümesi mümkün olmaktadır. Bu durumda bir yumru olarak değil meme boyutunda artış söz konusu olmaktadır.

Jinekomasti Belirtileri

Jinekomasti belirtileri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Özellikle ergenlik çağında görülmesi halinde ağrı,
• Meme dokusunun şişmesi
• Göğüslerin hassaslaşması
• Göğüs uçlarının kıyafete sürtünmesi sonucu hassasiyet oluşması

Aşağıdaki belirtilerin görülmesi halinde ise doktora başvurulması gerekmektedir.

• Şişme
• Ağrı ya da hassasiyet
• Bir veya iki meme ucundan gelen sıvı
• Sert ve katı yumru
• Göğüste çukurlaşmış deri

Jinekomasti Tanı Kriterleri

Jinekomasti olup olmadığının anlaşılabilmesi için öncelikli olarak bazı sorular sorulur ve fiziksel muayene yapılır. Fiziksel muayenede mide bölgesi, meme dokusu ve genital bölge incelenmektedir. 

Testler

Jinekomastinin tanı alabilmesinin yanı sıra benzer belirtilere neden olabilecek diğer sağlık durumlarının araştırılması için bazı testlerin uygulanması gerekmektedir. Bu testler içerisinde meme kanseri kontrolü de yer almaktadır. Tanı aşamasında uygulanabilecek testler içerisinde şunlar yer almaktadır. 

• Kan testleri
• Mamogram
• BT
• MR
• Testis ultrasonu
• Doku biyopsisi

Jinekomasti ile benzer belirtilere neden olan durumlar

Uzmanlar meme şişliğinin jinekomasti dışında farklı bir sağlık sebebi ile oluşmadığından emin olmak isteyecektir. Benzer belirtilere neden olabilecek sağlık durumları içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Yalancı jinekomasti
• Meme kanseri
• Mastit
• Lipom

Jinekomastinin Tedavi Yöntemleri

Jinekomasti, herhangi bir tedavi uygulanmadan genellikle kendiliğinden geçmektedir. Ancak jinekomastinin tıbbi bir rahatsızlıktan kaynaklanması durumunda tedavi uygulanması gerekmektedir. 

İlacı Bırakma

Jinekomastiye ilaç kullanımının neden olduğu durumlarda uzmanlar farklı bir ilaç kullanımına geçebilir ya da ilaç kullanımını tamamen kesebilir. Ancak bunun belirlenebilmesi için hem reçeteli hem de reçetesiz olarak kullanılan ilaçların ve takviyelerin doktora bildirilmesi gerekmektedir. 

İlaç Tedavisi

Meme kanseri ve diğer rahatsızlıkların tedavi edilmesi için kullanılan bazı ilaçlar yetişkinlerdeki jinekomasti sorununun çözülmesine yardımcı olabilmektedir. Bu ilaçlar içerisinde meme kanseri tedavisinde kullanılan aromataz inhibitörleri yer almaktadır.

Altta Yatan Hastalığın Tedavisi

Jinekomastiye altta yatan bir hastalığın neden olması durumunda neden olan sağlık durumunun tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu hastalıkların tedavi edilmesi jinekomastinin de iyileşmesini sağlamaktadır.

Jinekomasti Ameliyatı

Jinekomasti durumunun tedavi seçeneklerinden birisi de jinekomasti ameliyatları olmaktadır. Bu ameliyatlara erkek meme küçültme ya da küçültme mamoplastisi adı da verilmektedir.

Jinekomasti Yöntemleri

Jinekomasti tedavisinde iki farklı yöntem uygulanmaktadır. Seçilecek yöntem hastanın durumuna ve ihtiyaçlarına göre değişiklik göstermektedir.

Liposuction

Durumun şiddetli olmaması durumunda liposuction yöntemi uygulanmaktadır. bu yöntemde meme üstüne küçük bir kesi yapılır ve emme hortumu meme dokusunun üzerine yerleştirilir ve fazla yağ dokusu çekilir.

Eksizyon

Hastaların fazla deri, yağ ve dokusu olması durumunda eksizyon yöntemi uygulanmaktadır. Bu teknikte meme dokusunun tamamen çıkarabilmek için daha büyük kesiler uygulanmaktadır. Bunun yanında işlem sırasında meme ucunun ve aerolanın yeniden konumlandırılması yapılabilir. Açılacak kesi desenleri, uzunlukları ve konumları ise göğüslerin boyutuna ve hastanın isteğine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Bazı hastalarda liposuction ve eksizyon yöntemleri birlikte kullanılmaktadır. Her iki yöntemde de genel anestezi uygulanmaktadır. 

Jinekomasti Komplikasyonları

Jinekomasti komplikasyonları içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Kan pıhtısı
• Aşırı kanama
• Memelerde şekil farklılıkları
• Morluklar
• Yara izleri
• Enfeksiyon
• Göğüs bölgesinde his kaybı, uyuşma ya da hassasiyet
• Kalıcı acı

Jinekomasti Ameliyatı Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?

Jinekomasti ameliyatından önce hastanın genel sağlık durumunun anlaşılabilmesi için çeşitli tahliller yapılmaktadır. Ayrıca diğer sağlık sorunlarının elenmesi için de taramalar yapılmaktadır. 

Hastaların ameliyattan önce kan sulandırıcı gibi bazı ilaçları bırakmaları gerekmektedir. Sigara kullanımının da bırakılması önerilir. Çünkü tütün kullanımı iyileşme sürecinin yavaşlamasına neden olabilmektedir. Ameliyatın saatine bağlı olarak hastaların yemek yememe süreleri değişmektedir. Ayrıca hastaların bol kıyafetler ile hastaneye gelmesi önerilmektedir.

Jinekomasti Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Jinekomasti ameliyatları ayakta tedavi prosedürlerinden birisi olmaktadır. Bu sebeple de hastaların aynı gün evlerine dönmeleri mümkün olmaktadır. Bunun için hastaların eve gitmelerine yardımcı olacak birini ayarlamaları gerekmektedir. 

İyileşme sırasında göğsün etrafında bandajlar ve destekleyici bir giysi kullanılır. Bu özel giysi göğüsün desteklenmesini sağlayarak şişiliğin azaltılmasına yardımcı olmaktadır. Bunun yanında ağrının hafifletilmesi için çeşitli ilaçlar da reçete edilmektedir. Bu ilaçlar aynı zamanda şişliğin azaltılmasına ve enfeksiyon riskinin düşürülmesine de yardımcı olmaktadır.

Bazı hastalara ameliyat sırasında cildin altına ince tüpler yerleştirilmektedir. Tüpler iyileşme süreci boyunca sıvı ve kan boşaltır. Sıvı, tüpün alt kısmında bir kap ya da ampulde toplanır. İhtiyaç bittiğinde ise tüpler çıkarılır. 

Jinekomasti Ameliyatının İyileşme Süreci

Ameliyattan sonraki ilk birkaç gün içerisinde hastaların yüksek ağrı hissetmesi mümkün olmaktadır. Rahatsızlık ve hassasiyet en fazla bir hafta içerisinde geçmektedir. Hastalar işlerine ise iki hafta içerisinde dönmektedir.

İyileşme sürecinde doktor tarafından verilen talimatlara uyulması gerekmektedir. Ayrıca ağır bir şey kaldırmaktan, taşımaktan da kaçınılması gerekmektedir. Bu süre içerisinde kolların da baş üzerine uzatılmaması gerekmektedir.

Ameliyattan sonraki 3- 6 ay içerisinde kesin sonuçların tam olarak görülmesi mümkün değildir. Elde edilen sonuçlar ise kalıcıdır. Ancak istenilen sonucun elde edilebilmesi için birden fazla kez ameliyata ihtiyaç duyulabilir. 

Jinekomastinin Riskleri

Jinekomastinin risk faktörleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Ergenlik
• Yaşlılık
• Obezite
• Atletik performansı arttırmak için anabolik steroid kullanımı
• Bazı sağlık koşulları