Jinekomasti Nedir?
Erkek meme dokusunun büyümesi ile sonuçlanan yaygın bir durum olan jinekomasti her yaş grubunda erkekte görülmekle birlikte sıklıkla yeni doğan dönemi, ergenlik ve ileri erişkinlik döneminde ortaya çıkmaktadır. Birçok farklı sebebinin bulunmasının yanı sıra genellikle östrojen ve testosteron hormonlarının dengesizliği sebebiyle görülmektedir.
Jinekomasti meme ucunun altında düğme büyüklüğünde bir büyüme olarak kendisini göstermektedir. Bu büyüme dışarıdan görülebileceği gibi bölgeye basıldığında da hissedilebilmektedir. Oluşan yumru, meme dokusu içerisinde kolaylıkla hareket edilebilir ve dokunulduğunda hassasiyet görülür. Memelerden birinde ya da her ikisinde de ortaya çıkabilmektedir.
Dünya genelinde erkek çocukların ve yetişkin erkeklerin %50 ile 65'ini etkileyen jinekomasti genellikle ciddi bir durum değildir. Ancak bu durumla baş etmek hastaları psikolojik olarak etkileyebilmektedir. Jinekomasti sıklıkla psödojinekomasti ile karıştırılmaktadır. Ancak jinekomasti meme dokusundaki büyüme olurken psödojinekomasti ise meme yağ dokusundaki büyümedir. Jinekomasti kendi kendine iyileşebilen sağlık durumlarından birisi olmaktadır. Kendi kendine iyileşmemesi durumunda ise ilaç ya da cerrahi yöntemler ile tedavi edilmektedir.
Jinekomasti Nedenleri
Jinekomasti genellikle östrojen ve androjen hormonlarının arasındaki dengesizlikten dolayı görülmektedir. Erkeklerde meme büyümesini kontrol eden ve az miktarda salgılanan östrojen miktarının artması bunun yanında testosteron miktarının düşmesi tipik olarak jinekomastiye neden olmaktadır. Bunun yanında bazı koşullarda jinekomasti görülmesine neden olabilmektedir. Bu koşulların içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Adrenal tümörler
- Alkolizm
- Böbrek hastalığı
- Böbrek yetmezliği
- Klinefelter sendromu
- Karaciğer hastalığı
- Tiroid hastalığı
Doğal hormon değişiklikleri
Hem kadınlarda hem de erkeklerde bulunan testosteron ve östrojen hormonları cinsiyet özelliklerini kontrol etmektedir. Testosteron hormonu kas kütlesi ve vücut kılları gibi özellikleri kontrol ederken östrojen hormonu ise meme büyümesini de içeren özellikleri kontrol etmektedir. Yüksek östrojen seviyeleri veya dengesizliği neden olabilmektedir. Hormonlar sebebiyle görülebilecek jinekomasti nedenleri içerisinde ise şunlar bulunmaktadır.
- Erkek bebeklerin yarıdan fazlası hamilelik sırasında aldıkları östrojenin etkisiyle büyümüş göğüslerle doğmaktadır. Şişmiş meme dokusu genellikle doğumdan sonraki 2 ila 3 haftada kaybolmaktadır.
- Ergenlik döneminde gerçekleşen hormon değişikliklerin de jinokomastiye neden olmaktadır. Bu dönemde görülen jinekomastide herhangi bir tedaviye gerek olmadan 6 ayda 2 yıl arasında kendiliğinden kaybolmaktadır.
- Özellikle 50 ila 80 yaş arasındaki erkeklerde görülen jinekomasti ve genellikle belirtilere neden olmaz. Bu dönemdeki erkeklerin %24 ila %65'inde jinekomastiye rastlanılmaktadır.
İlaçlar
Aşağıda yer alan ilaçlar jinekomastiye neden olabilmektedir.
- Prostat büyümesi ve prostat kanseri gibi durumları tedavisinde kullanılan anti- androjenler
- Gecikmiş ergenliği veya başka bir hastalıktan kaynaklanan kas kaybını tedavi etmek için anabolik steroidler ve androjenler
- Antiretroviral ilaçlar
- DEHB ilaçların
- Anti- anksiyete ilaçları
- Reçetesiz olarak satılan ülser ilaçları
- Kemoterapi
- Digoksin ve kalsiyum kanal blokerleri gibi kalp ilaçları
- Mide boşaltıcı ilaçlar
Uyuşturucu madde kullanımı
Yasadışı uyuşturucular da jinekomasti neden olmaktadır. Bu yasa dışı uyuşturucular içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Anabolik steroidler
- Amfetaminler
- Esrar
- Eroin
- Metadon
Hastalıklar
Hormon dengesini etkileyen bazı hastalıklar jinekomastiye neden olmaktadır. Bu hastalıkların içerisinde şunlar yer alır.
- Vücudun ürettiği testosteron miktarını azaltan koşulları oluşturmasından dolayı hipogonatizm jinokomastiye neden olabilmektedir. Bu koşulların içerisinde hipofiz yetmezliği gibi hastalıklar yer almaktadır.
- Yaşlanma ile birlikte meydana gelen hormon değişiklikleri özellikle kişinin aşırı kilolu olması durumunda jinekomastiye neden olmaktadır.
- Vücuttaki bazı tümörler hormon dengesinin değişmesine ve dolayısıyla jinekomasti görülmesine neden olmaktadır. Özellikle adrenal bezleri veya hipofiz bezini etkileyen tümörlerde bu durum görülmektedir.
- Hipertiroidizm durumunda tiroid bezi tiroksin hormonunu çok fazla ürettiği için jinekomasti görülmektedir
- Karaciğer problemleri ve siroz ilaçlarına bağlı olarak değişen hormonlar jinekomasti'ye neden olabilmektedir.
- Vücudun yeterince beslenmediği durumlarda testosteron seviyeleri düşer. Buna rağmen östrojen seviyeleri aynı kalır. Bu durumdan vücutta hormon dengesizliğinin görülmesine neden olur.
Bitkisel ürünler
Bakım ürünlerinde, şampuanlarda ya da sabunlarda kullanılan bazı bitkisel yağlar jinekomasti ile ilişkilendirilmiştir. Bu doğal ürünler içerisinde özellikle çay ağacı ve lavanta yağı öne çıkmaktadır. Bu ürünler östrojenin taklit edebildiği veya testosteron hormon mu etkilediği bileşiklere sahip olduğu düşünülmektedir.
Jinekomasti Belirtileri Nelerdir?
Jinekomasti rahatsızlığında en net belirtiler arasında şişmiş bir meme dokusu görülmesi öncelikli olarak gelmektedir. Ayrıca bu rahatsızlıkta eğer erkek göğüslerinde hassasiyet bulunuyorsa, yine jinekomasti belirtisi olarak kabul edilmektedir. Belirtileri içerisinde şunlar yer almaktadır:
- Özellikle gençlerde görülen ağrı
- Şişmiş meme dokusu
- Memenin hassaslaşması
- Meme ucunun giysilere sürtündüğünde hassaslaşması
Jinekomasti Tanısı Nasıl Koyulur?
Jinekomasti rahatsızlığında teşhis koyulabilmesi için öncelikle mutlaka doktor tarafından fiziki muayene yapılır. Hastanın kendi öyküsü ve aile öyküsü denildikten sonra sağlık geçmişi araştırılarak, belirtilerin çok daha net bir şekilde ortaya çıkarılması sağlanır. Bu noktada hastanın mutlak bir şekilde hissettiği tüm belirtileri ve sıkıntılarını doktora aktarması önemlidir.
Fiziki muayene sürecinin yeterli olmaması ile birlikte jinekomasti tanısı için kan testleri yapılarak daha ileri jinekomasti durumlarında teşhis koyulması gerekebilir.
Testler
Jinekomasti olası nedenlerini bulmaya veya benzer semptomlara neden olabilecek durumları ayırt etmek için bazı testler uygulanmaktadır. Bu seslerin içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Kan testleri
- Mamogramlar
- BT
- MRI
- Testis ultrasonları
- Doku biyopsileri
Jinekomasti Nasıl Tedavi Edilir?
Her ne kadar jinekomasti genellikle zamanla kaybolsa da özellikle tıbbi durumlardan kaynaklanması durumunda tedavi edilmesi gerekmektedir. Bunun için öncelikle jinekomastiye neden olabilecek ilaç kullanımı söz konusu ise farklı bir ilaçla değiştirilmesi gerekmektedir. Ergenlik döneminde görülen jinekomasti ise zaman içerisinde kendiliğinden kaybolmaktadır. Jinekomastinin kendi kendine düzelmemesi durumunda uygulanabilecek tedavi yöntemleri içerisinde ise şunlar bulunmaktadır.
İlaç tedavisi
Meme kanseri ve diğer hastalıkları tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar özellikle yetişkin jinekomasti hastaları için reçete edilebilmektedir. Bu ilaçların içerisinde şunlar yer almaktadır.
- Tamoxifen
- Robloxsifen
- Anastrozor
Jinekomasti Ameliyatı
Jinekomasti rahatsızlığı ilaç kullanımına rağmen tedavisi gerçekleşmeyen ve ilerleyen bir konumda ise jinekomasti ameliyatı yapılması gerekebilir. Bu konuda genel olarak tercih edilen iki farklı cerrahi operasyon sistemi bulunmaktadır.
İlk yöntem olan liposuction, aslında birçok farklı noktada estetik ve sağlık kaygılı olarak tercih edilen bir yöntemdir. Yağ emme ameliyatı olarak da adlandırılan liposuction, doktor tarafından uygulanırken, sadece meme dokusu içerisindeki yağ alınır. Fakat meme dokusu yerinde kalmaktadır.
Bir diğer yöntem olan mastektomi cerrahi müdahalesi ise ameliyathane ortamında uygulanan profesyonel bir yöntemdir. Bu hassas jinekomasti ameliyatı için günümüzde çok modern sistemler ile küçük kesilerin kullanılması sayesinde meme bezi dokusu tamamı ile vücuttan çıkarılır.
Ameliyat açısından seçilebilecek her iki yöntem birbirinden uygulama ve sonuç açısından farklılıklara sahiptir. Bununla birlikte jinekomasti ameliyatı fiyatı açısından da her iki operasyonda hem kurumsal anlamda hem de kalite anlamında farklılıklar da görülebilir.
Ameliyatsız jinekomasti
Jinekomasti genellikle kendiliğinden iyileşen bir sağlık durumudur. Kendiliğinden geçmediği durumlarda ise çeşitli ilaçlarla ya da cerrahi yöntemlerle tedavi edilmektedir. Ancak özellikle sanal ortamda gittikçe daha yaygın hale gelen ve ameliyatsız bir şekilde jinekomastiği tedavi edeceğini iddia eden bazı ürünler bulunmaktadır.
Herhangi bir sağlık otoritesi tarafından onayı bulunmamakla birlikte jinekomasti tedavisinde uygulanabileceğini dair herhangi bir kanıtta bulunmamaktadır. Bu sebeple de jinekomasti hastalığı doğru bir şekilde tedavi edilebilmeleri için uzman doktorları ile görüşmeleri ve tedavi planlarını doktorları ile birlikte yapmaları gerekmektedir.
Jinekomasti Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Jinekomasti açısından liposuction veya mastektomi gibi iki yöntemden birinin uygulanması sonrasında hastanın tedavi sürecinin başarılı bir şekilde tamamlanması için dikkat etmesi gereken noktalar yer alır. Ameliyat sonrasında genellikle ameliyatın nasıl bir teknikle uygulandığına göre farklı bulgular ortaya çıkabilir. Bulgulara göre de doktor tarafından önerilen hassasiyetlere uyum sağlanmalıdır.
Jinekomasti ameliyatı genellikle genel anestezi altında gerçekleştirilen bir işlem olmak ile birlikte çok nadir olarak lokal anestezi tercih edilebilmektedir. Genellikle operasyonun tamamlandığı gün hasta taburcu edilirken, aynı gün içerisinde ameliyat bölgesinde ödem ve şişlik ile karşılaşma ihtimali vardır.
Mastektomi ameliyatları sonrasında hafif bir kas ağrısı ile karşılaşmak mümkündür. Bu süreç içerisinde doktor tarafından önerilen ilaçlar kullanılabilir ve asgari 3 gün iyi bir dinlenme süreci gerekecektir. Özellikle operasyondan sonra kullanılması için verilen korsenin mutlak bir şekilde 3-4 hafta boyunca düzenli şekilde kullanılması gerekir.
Yalancı Jinekomasti Nedir?
Yalancı jinekomasti psödojinekomasti olarak adlandırılır ve erkeklere etkileyen sağlık durumlarından birisidir. Hem jinekomasti hem de psödojinekomasti erkeklerin memelerinin görünümlerini değiştirmektedir. Bu sebeple sıklıkla birbirlerine karıştırırlar. Ancak her iki durum içerisindeki temel etkilenen dokulardır. Jinekomasti çeşitli potansiyel nedenlere bağlı olarak aşırı glamdüler ve stroma doku ile karakterize olurken yalancı jinekoma aşırı miktarda yağ dokusundan kaynaklanmaktadır.
Yalancı jinekomasti ve sağlık açısından herhangi bir risk oluşturmamakla birlikte hastaların psikolojik olarak etkilenmelerine neden olmaktadır. Ancak jinekomasti daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olarak ortaya bilmektedir. Yalancı jinekomastideyse böyle bir durum söz konusu olmamakla birlikte her iki memede de görülmektedir. Ayrıca yalancı jinekomastide memede sert doku bulunmaz.
