Siroz Nedir?
Karaciğer vücutta kendi kendini yenileme özelliği olan tek organ olmasının yanı sıra yaklaşık olarak 1,5 ile 2 kg arasında olmaktadır. Karaciğerin vücutta oldukça fazla önemli görevi bulunmaktadır. Bu görevlerin içerisinde yiyeceklerin sindirilmesini sağlayan enzimlerin üretilmesi, kanda bulunan toksinlerin temizlenmesi ve kanın pıhtılaşmasını sağlaması gibi görevleri bulunmaktadır. Vücutta bu kadar çok önemli görevi üstlenmiş olması nedeniyle de karaciğerde oluşan herhangi bir sorun büyük problemlere neden olmaktadır.
Ancak karaciğerde oluşan yara dokuları organın özelliğinden dolayı kolayca iyileşme bilmektedir. Diğer bir yandan yara dokularının çok fazla olması durumun iyileşme yeterince hızlı gerçekleşmez ve bu sebepten dolayı karaciğer gerektiği gibi çalışamaz. Aman içerisinde ise yaralı doku sağlıklı karaciğer dokularının yerini almaya başlar. Yaralı dokuların bunu yapmasına da siroz hastalığı denmektedir.
Sirozun oluşmasına neden olan birçok faktör söz konusu olmaktadır. Bu faktörlerin içerisinde sıklıkla enfeksiyon hastalıkları ve alkol kullanımı bulunmaktadır. Ancak bazı hastalarda sirozun neden görüldüğü açıklanamamaktadır.
Kısacası siroz hastalığı birçok farklı etkenin karaciğer dokusuna geri dönülmez zarar vermesinin sonucunda karaciğerin görevini yerine getirmemesi sebebiyle oluşmaktadır.
Siroz Belirtileri Nelerdir?
Siroz hastaları hastalığın ilk dönemlerde belirtiler göremeye bilmektedir. Genellikle ilk belirtiler karaciğerde hasarlı dokuların artması ile ortaya çıkmaktadır. Sirozun belirtileri içinde şunlar bulunmaktadır:
- Yorgunluk,
- Halsizlik,
- Mide bulantısı,
- İştahsızlık,
- Kilo kaybı,
- Vücudun kolayca morarması ve kanamaların gerçekleşmesi,
- Sarılık,
- Bacakların şişmesi,
- Karında görülen şişmeler,
- Yoğun kaşıntı,
- Avuç içlerinde meydana gelen kızarıklıklar,
- Tırnaklarda beyazlaşma,
- Ciltte kan damarlarının çok fazla görünür olması,
- Hafız problemleri,
- Konsantre olmada yaşanan zorluklar,
- Regl dönemlerinin düzensiz olması,
- Erkeklerde cinsel dürtülerin kaybolması,
- Erkeklerde göğüslerin büyümesi,
- Testislerin küçülmesi,
- Kan kusmak,
- Karında ödem oluşumu,
- Şiddetli kas krampları,
- İdrarın kahve renginde olması,
- Ateş,
- Büyümüş dalak,
- Kemik hastalığı,
- Kemiklerin kolay bir şekilde kırılması.
Siroz Testleri Nelerdir? (Tanı Nasıl Konulur?)
Siroz ilk dönemlerinde hiçbir belirti vermeden ilerleyebilen bir hastalık olduğu için bu dönemdeki teşhisler genellikle genel muayene sonucunda şans eseri fark edilmektedir.
Sirozdan şüphelenilmesi durumunda doktor öncelikle hastaların alkol kullanımı hakkında sorular soracaktır. Ayrıca hastaların geçmişinin de detaylı olarak incelenmesi gerekir.
Sirozun tespit edilebilmesi için klinik muayenenin yanı sıra hastalara bazı kan testlerinin ve görüntüleme yöntemlerinin de kullanılması gerekmektedir. Hastalardan istenilen kan testleri ile karaciğerin görevini doğru bir şekilde yerine getirip getirmediği anlaşılmaktadır. İstenilen bu testler içerisinde; anormal kan sayımı, karaciğer enzim seviyeleri, virüs enfeksiyonu, kandaki düşük protein seviyeleri, antikorlar bulunmaktadır.
Görüntüleme testlerinin içerisinde ise MRI ve ultrason bulunmaktadır. Bunun yanında doktorlar karaciğerin ne kadar hasar gördüğünün anlaşılması için karaciğer biyopsisi de isteyebilmektedirler.
Yapılan bu testler sonucunda doktorlar sirozun hangi aşamada olduğunu kolaylıkla anlayabilmektedir.
Siroz Tedavi Yöntemleri
Siroz tedavisinin iyi ana amacı bulunmaktadır. Bunlardan ilki siroza sebep olan etmenin ortadan kaldırılmasıdır. İkinci aşama ise sirozdan dolayı ortaya komplikasyonların ortadan kaldırılmasıdır. Her hastanın tedavisi hastalara özel olarak planlanmaktadır. Ancak öncelikle hastaların siroza neden olan etmenlerden uzak durması gerekmektedir. Bu etmenler içerisinde ise şunlar bulunmaktadır.
- Alkol tüketiminin kesilmesi,
- Kilo verilmesi,
- Hepatit B ve Hepatit C varsa tedavisinin yapılması,
- Ağrı ve halsizlik gibi belirtilerin giderilmesi içi ilaçların kullanılması.
İkinci aşama olan komplikasyonların tedavi edilmesi gerekmektedir. Bunun için ise birçok yöntem kullanılmaktadır.
Düşük Sodyum Diyeti
Özellikle hastalarda çok fazla su tutulumu söz konusu ise o zaman hastaların düşük sodyumlu bir diyet uygulaması gerekmektedir. Ayrıca hastalardaki su tutulumunu azaltmak için ilaçlardan da yardım alınabilmektedir.
Kan Basıncı İlaçları
Sirozda görülen kan damarlarının şişmesi ve patlamasının azaltılması için kan basıncını düşürücü ilaçlardan yararlanılmaktadır.
Antibiyotik ve Aşılar
Siroza hastalıklarda sebep olabileceği için antibiyotik kullanılması gerekebilmektedir. Karaciğerde toksin birikiminin azalması için ilaçlardan yararlanılabilr. Ayrıca karaciğerde iltihap oluşumu söz konusu ise o zaman steroid kullanımı söz konusu olmaktadır.
Ayrıca karaciğer kanserinin oluşup oluşmadığının da takip edilmesi gerekmektedir. Bunun için hastaların düzenli testler yaptırması gerekir.
Karaciğerin kendini yenilemesi sayesinde hastaların karaciğerlerinin ⅔’ünü kaybetmiş olmalarına rağmen hayatlarına devam edebilmektedir.
Karaciğer Nakli Ameliyatı
Eğer siroz hastalığı ileri boyutlara ermiş ise o zaman hastaların karaciğer nakline ihtiyacı olabilmektedir. Bunun için ölen bir organ donöründen karaciğer nakli yapılabileceği gibi yaşayan donörlerden de karaciğerlerinin bir kısmı alınabilmektedir.
Siroz Evreleri
Siroz iki evreden meydana gelmektedir. Basitçe ilk aşama hafif vakalar olurken, ikinci evresi daha ağır olmaktadır.
Kompanse Siroz
Kompanse siroz denilen bu evrede vücutta ciddi sorunlar oluşmadan karaciğer kendini onarabilmektedir.
Dekompanse Siroz
Sirozun şiddetlenmesinden sonra oluşan evreye ise dekompanse siroz denmektedir Bu evredeki hastalarda karaciğer hücreleri görevlerini yerine getirememeye başlanmaktadır. Dekompanse siroz evresinde karında su toplanması, yemek borusunda ya da midede varisin oluşması ve bacaklarda ödem oluşması görülmektedir. Ayrıca bu aşamalarda ki hastaların kanlarında ki toksinlerin atılamamasından dolayı hastalarda beyin hasarı veya koma gibi durumlar da görülebilmektedir.
Siroz hastalarının ölümü nasıl olur?
Siroz hastaları hayatlarının sonuna yaklaştıklarında karınlarını şişmesi, renklerinin sararması, iştahsızlık, aşırı halsizlik, vücut derisinde incelme ve kilo kaybı görülmektedir.
Siroz koması ne kadar sürer?
Siroz koması genellikle hastalığın ileri dönemlerinde görülen bir durum olmaktadır. Komanın ne kadar süreceği hastaya göre değişiklik göstermektedir.
Siroz hastası nasıl beslenmeli?
Siroz hastaları beslenmelerinde düşük sodyumlu besinlere yönelmeleri gerekmektedir. Ayrıca alkolden ve toksik besinlerden de uzak durmaları gerekmektedir.
