Kramp

Kramp Nedir?

Vücudun çeşitli yerlerinde bulunan kasların beklenmedik ve ani bir şekilde kasılması ve bu kasılmanın kontrol edilememesi durumuna kramp adı verilmektedir. Kramp durumunda gevşeme gerçekleşmez. Kas krampları normal olmakla birlikte son derece yaygındır. Bir kasın bir kısmının ya da tamamının kasılması mümkün olmaktadır. Bazı durumlarda birkaç grup kası birlikte kasılabilmektedir. Vücudun herhangi bir yerinde kramp görülebilir. 

Kramp Türleri

Kramp, vücudun çeşitli bölgelerinde bulunan kaslarda kramp görülmesi mümkün olmaktadır. bu sebeple de birçok farklı alt türü bulunmaktadır. 

Menstrüel Kramplar

Adet krampları ya da dismenore olarak adlandırılan menstrüel kramplar alt karında hissedilen ve genellikle zonklayan kramplardır. Kadınların önemli bir kısmı adet dönemlerinden hemen önce ve adet dönemlerinde bu durumu yaşar. 

Endometriozis veya rahim miyomları gibi durumlar adet kramplarına neden olabilmektedir. Nedenin tedavi edilmesi ağrının azalmasını sağlamaktadır. Farklı durumlardan kaynaklanması durumunda ise yaş ile birlikte ağrıların azalması mümkün olmaktadır. 

Gece Krampları

Gece krampları insanların çok aktif olmadığı ya da uykuda olduğu zamanda oluşmaktadır. Kramplar kişilerin uyanmasına neden olabilir ve kişilerin yeniden uykuya dalmasını zorlaştırabilir. Gece krampları kişilerin bütün gece ağrı hissetmesine neden olabilmektedir. Sıklığı ise kişilere bağlı olarak değişmektedir.

Gece krampları her yaştan kişide görülebilmekle birlikte özellikle yaşlı yetişkinlerde görülmektedir. 60 yaşın üzerindeki kişilerin yaklaşık olarak üçte birinde gece krampı görülmektedir. 50 yaşın üzerindeki kişilerin neredeyse tamamı hayatlarında en az 1 kez gece krampı yaşamaktadır. Bunun yanında kadınların %40’ı hamilelik döneminde gece krampı yaşamaktadır. 

El ve Ayak Krampları

El, baş parmak, ayak ve ayak parmaklarındaki kasların kasılması durumuna el ve ayak spazmı adı verilmektedir. Kasılmalar genellikle kısadır. Ancak kısa sürede geçer ve şiddetli bir ağrıya neden olurlar. El ve ayaklardaki krampların nedenleri genellikle belirgin değildir. 

Bacak Krampları

Saniyeler ya da dakikalar sürebilen bacak krampları da istemsiz kas kasılmalarıdır. Kişilerin uyku düzenlerini, egzersizlerini ve genel yaşam kalitelerini etkileyebilen bacak kramplarına bazı tıbbi durumlar ve ilaçlar neden olmaktadır. Bunun yanında bazı risk faktörleri de krampların artmasına neden olabilir. Kramp oluştuğunda kasın esnetilmesi, buz uygulaması ve masaj gibi yöntemler kasın rahatlamasına yardımcı olmaktadır. 

Mide Krampı

Mide kaslarının ani, kontrol edilemeyen bir şekilde gerilmesi mide krampı olarak adlandırılmaktadır. Son derece rahatsız edici olmakla birlikte bazı durumlarda acı verici de olabilmektedir. Herkeste görülebilen bu durum genellikle ciddi değildir ve doktora başvurulmasına gerek bulunmaz. Ancak mide kramplarının sık sık gerçekleşmesi ve şiddetli olması durumunda tıbbi bir durumun göstergesi olabilmektedir. 

Hamilelikte Kramp

Hamilelik döneminde kramplar sık karşılaşılan bir durum olmaktadır. Özellikle erken dönemde kramplarda endişe edilmemesi gerekmektedir. Bebeğin hızlı bir şekilde gelişmesi kramplara neden olabilmektedir. Kramplar birkaç dakika ya da saat sürebilir ve genellikle adet ağrıları ile benzerlik göstermektedir. Bu ağrıların giderilmesi için pozisyonun değiştirilmesi ya da tuvalete çıkmak sonuç vermektedir. 

Hamilelik krampları karında, alt karın bölgesinde, sırtın alt kısmında ya da bacaklarda hissedilebilmektedir. Hamilelikte yaşanan kramplarda hissedilecekler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Donuk ağrı
• Keskin karın ve vajina ağrısı
• Çekme ve germe ağrısı

Hamilelik kramplarının nedenleri

Hamilelik sürecinde yaşanan krampların nedenleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• İlk üç ayda görülen yerleşme krampları
• Rahim büyümesi sebebi ile görülen kramplar
• Kabızlık
• Gaz sıkışması
• Sahte doğum kasılmaları (braxton Hicks kasılması adı da verilmektedir.)

Kramp Nedenleri

Kramp nedenleri genellikle belirgin değildir. Çoğu durumda ise yorgunluk gibi günlük durumlar sebebi ile görülmektedir. Bunu yanında görüldüğü bölgeye göre de nedenleri değişiklik gösterebilmektedir. 

Menstrüel kramplar

Normal adet düzenlerinde rahim astarının dışarı atılması için rahim kasılır. Bu kasılmayı prostaglandinler adı verilen hormon benzeri maddeler tetiklemektedir. Bu sebeple de prostagladin seviyesinin yüksek olması şiddetli adet krampları ile ilişkili olmaktadır. Adet kramplarının sıklıkla görülen nedenleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Endometriozis
• Rahim miyomları
• Adenomyozis
• Pelvik inflamatuar hastalık
• Servikal stenoz

Gece Krampları

Nokturnal bacak krampları olarak da adlandırılan bu duruma neden olan durumlar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Uzun süre oturmak
• Kasların aşırı kullanılması
• Beton zeminde ayakta durmak ya da çalışmak
• Gün içerisinde duruş bozukluğu yaşamak
• Böbrek yetmezliği
• Diyabetik sinir hasarı
• Mineral eksiklikleri
• Kan akışında sorunlar

Bunların yanında kullanılan ilaçlarda gece kramplarına neden olabilmektedir. Bu ilaç gruplarının içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Albuterol
• Klonazepam
• Gabapentin
• Pregabalin
• Zolpidem
• Fluoksetin
• Konjuge östrojenler
• Diüretikler
• Naproksen
• Statinler
• Sertralin
• Selekoksib
• Kemoterapi ilaçları

El ve Ayak Krampları

El ve ayaklarda oluşan krampların sıklıkla görülen nedenleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Vücutta elektrolir veya minerallerin anormal seviyeleri
• Parkinson hastalığı
• Multipl skleroz
• Distoni
• Huntington hastalığı
• Kronik böbrek hastalığı
• Diyaliz hastası olmak
• Tek bir sinirde ya da birden fazla sinirde hasar
• Dehidrayon
• Hiperventilasyon
• Kas krampları
• Gebelik
• Tiroid bozuklukları
• D vitaminin yetersiz olması
• Bazı ilaçlar

Bacak Krampları

Bacak kramplarının da her zaman belirli bir sebebi olmayabilmektedir. Bunun yanında sıklıkla görülen nedenleri içerisinde şunlar yer alır.

• İstemsiz sinir deşarjları
• Bacak kaslarının bir kısmına yeterli kan gitmemesi
• Stres
• Yüksek yoğunluklu egzersiz

Mide Krampları

Mide kramplarının sıklıkla görülen nedenleri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Gıda zehirlenmesi (mide krampına ek olarak mide bulantısı, bulantı, kusma, ishal ve ateş görülmektedir.)
• Mide gribi (mide krampları ile birlikte sulu ishal, mide ağrısı, bulantı, kusma, kas ağrısı, baş ağrısı ve düşük ateş görülmektedir)
• Gıda alerjisi
• Gıda intoleransı
• İrritabl bağırsak sendromu

Kramp Belirtileri

Kramp belirtileri hafif olarak hissedilebileceği gibi son derece şiddetli de olabilmektedir. Hafif belirtilerde kasların seğirmesi gibi durumlar gözlemlenebilirken, şiddetli olması halinde kasların top gibi kasıldığı görülmektedir. 

Kas spazmlarından sonra ağrı birkaç gün boyunca devam edebilmektedir. Eğer kas spazmları sinirsel kaynaklı ise görülebilecek ek belirtiler şunlar olmaktadır.

• Kas ağrısı
• Kas güçsüzlüğü
• Felç
• Uyuşukluk
• Koordinasyon sorunları
• Uyumada zorluk
• Görme sorunları

Menstrüel Kramp

Menstrüel kramp sebebi ile görülen belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Alt karın bölgesinde şiddetli olabilen zonklayıcı ağrı
• Adet döneminden 1- 3 gün önce başlayan ve adetin başlamasından sonraki 24 saat içerisinde zirveye ulaşan ve daha sonraki 2- 3 gün içerisinde gittikçe azalan ağrı
• Donuk ve sürekli ağrı
• Alt sırt bölgesine ve uyluklara yayılan ağrı

Bunun yanında aşağıdaki belirtiler de görülebilmektedir.

• Bulantı
• Gevşek dışkı
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi

Gece Krampları

Gece krampları habersiz bir şekilde oluşmaktadır. Genellikle bacaklarda görülen gece kramplarında kaslar kasıldığı için dışarıdan sertleşmiş olarak görülmektedir. Bunun yanında ağrı da hissedilebilmektedir. Ergenlik döneminde sıklıkla görülen gece krampları gençlerde kaygıya da neden olabilmektedir. 

El ve Ayak Krampları

El ve ayaklarda görülen krampların serleşme ve ağrı dışında görülebilecek belirtileri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Tükenmişlik
• Kas güçsüzlüğü
• Uyuşma
• Karıncalanma
• İğne batması hissi
• Seğirme
• Kontrolsüz ve hızlı hareketler

Bacak Krampları

Bacak krampları sıkışmış bir kasın düğüm haline gelmesi gibi hissedilmektedir. Şiddetli derecede rahatsız edici, ağrılı veya dayanılmaz olabilir. Kramp geçtikten sonra bölgedeki ağrı saatlerce kalabilir. 

Kramp Tanı Kriterleri

Krampların tanı alması için görülen bölge ve neden olabilecek etmenler göz önüne alınarak gerekli prosedürler uygulanmaktadır.

Menstrüel Kramp

Adet kramplarının tanısında öncelikli olarak pelvik muayene de dahil olmak üzere fiziksel muayene uygulanmaktadır. Bunun yanında aşağıdaki testler de önerilebilir.

• Ultrason
• Diğer görüntüleme testleri
• Laparoskopi

El ve Ayak Krampları

Ellerde ve ayaklar sürekli olarak kramp görülmesi halinde doktora başvurulması gerekmektedir. Muayene sırasında hastanın tıbbi geçmişi incelenir ve fiziki muayene yapılır. Bunun yanında kan ve idrar testleri de istenebilmektedir. Bu testlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Potasyum, kalsiyum ve magnezyum düzeyleri
• Hormon seviyeleri,
• Böbrek fonksiyon testleri
• D vitamini düzeyi
• Sinir iletimi ve elektromiyografi testleri

Bacak Krampları

Bacak kramplarının tanı aşamasında hastaların tıbbi geçmişleri, kullandığı ilaçlar ve stresli durumların belirlenmesi gerekmektedir. Hastaların durumu anlatırken spesifik olmaları gerekmektedir. Bunun için krampların başladığı zaman, nasıl hissedildiği, ne kadar sürdüğü ve başka belirtilerin olup olmadığının açıklanması gerekmektedir. 

Daha sonrasında hayati belirtilerin kontrol edilmesi için rutin testlerin yapılması istenebilir. Bu sayede bacak kramplarına neden olabilecek sağlık sorunları tanı alabilir. 

Kramp Tedavi Yöntemleri

Kramplar genellikle kendiliğinden iyileştiği için genel olarak herhangi bir tıbbi müdahaleye gerek bulunmamaktadır. Ancak altında tıbbi nedenlerin bulunduğu durumlarda bu nedenlerin tedavisine yönelik prosedürlerin takip edilmesi gerekmektedir. Bunun yanında krampın daha kısa süre içerisinde iyileşmesi ve ağrısının dindirilmesi için uygulanabilecek basit yöntemler bulunmaktadır. 

Menstrüel Kramplar

Adet kramplarının hafifletilebilmesi için uzmanların önerileri içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Ağrı kesiciler
• Hormonal doğum kontrolü
• Ameliyat

Bunun yanında düzenli egzersiz yapmak, ısı uygulamak, diyet takviyeleri kullanmak ve stresi azaltmak da adet sancılarının hafiflemesine yardımcı olmaktadır.

El ve Ayak Krampları

El ve ayak kramplarında uygulanacak tedavi nedene bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Eğer dehidrasyondan kaynaklı olarak görülüyor ise daha fazla sıvı tüketimi yeterli olacaktır. Bunun yanında bazı ilaçlar ve vitaminler de yardımcı olabilmektedir.

Bacak Krampları

Bacak kramplarının olduğu anda acil bir şekilde çözüm üretmek gerekmektedir. Çünkü genellikle ciddi ağrıya neden olur. Ağrı sırasında izlenecek adımlar içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Esnetme
• Masaj
• Ayağa kalkmak
• Yürüme
• Isı uygulamak
• Soğuk uygulama
• Ağrı kesici kullanmak
• Bacağın kalp seviyesinin üzerine kaldırılması

Bunun yanında kramp sıklığının azalması için aşağıdaki ilaç grupları kullanılabilir.

• Kas gevşetici
• Kalsiyum kanal blokerleri
• Magnezyum
• Sinir ağrısı ilaçları
• B vitamin kompleksi

Kramp Hangi Hastalıkların Belirtisidir?

Kramplar genellikle herhangi bir nedene olmadan meydana gelmektedir. Ancak bazı durumlarda farklı bir sağlık durumunun işareti olarak görülmektedir. İkincil kramplar genellikle ciddi sağlık sorunlarının belirtileri içerisinde yer almaktadır. Belirti olarak kramp görülebilecek sağlık sorunların içerisinde şunlar yer almaktadır. 

• ALS
• Konjestif kalp yetmezliği
• Karaciğer sirozu
• Diyabet
• Düz taban
• Hipokalemi
• Böbrek yetmezliği
• Osteoartrit
• Parkinson hastalığı
• Periferik arter hastalığı
• Periferik nöropati

Kramp Nerelerde Görülür?

Kramplar vücudun birçok bölgesinde görülmektedir. En sık görülenleri ise kas kramplarıdır. Kas kramplarının en sık görüldüğü bölgeler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Sırt
• Kol
• Bacak
• Boyun
• Göğüs
• Karın
• Kaburga

Kramp Hangi Vitamin Eksikliğinden Oluşur?

Krampların önemli bir kısmı bilinmeyen sebeplerden dolayı meydana gelir. Ancak genel olarak egzersiz, kasın aşırı kullanımı, zorlama ve diyet gibi faktörlere bağlı olarak görülmektedir. Bunun yanında kas krampları bazı vitaminlerin eksikliğinde de görülmektedir. 

Magnezyum

Vücuttaki hemen hemen her organın sağlığının düzenlenmesi için vücudun ihtiyaç duyduğu bir mineraldir. Kan basıncı, kan şekeri kontrolü, kemik sağlığı ve sinir fonksiyonu gibi normal vücut fonksiyonlarını desteker. Magnezyum eksikliği ise hipomagnezemi olarak adlandırılmaktadır. 

Kramp Anında Ne Yapılmalı?

Kramp anında yapılması gerekenler krampın oluştuğu yere göre değişiklik göstermektedir. Kas krampları için uygun olan yöntemler mide krampları için uygun olmayabilir. 

Kas Krampları

Kas kramplarında öncelikli olarak etkilenen kas grubunun nazik bir şekilde esnetilmesi gerekmektedir. Bacakta oluşan kramplarda ayak parmaklarını geriye doğru çekerek kasların esnemesi sağlanabilir.

Kasın esnetilmesinden sonra nazik bir şekilde masaj yapmak da kasın rahatlamasına yardımcı olacak. Masaj yaparken çok fazla kuvvet uygulanmaması gerekir.

Son olarak bacakta oluşan kramplar için kramp olan bacağın üzerine basmak da krampın geçmesine yardımcı olacaktır.

Menstrüel Kramplar

Adet kramplarının hafifletilmesi için uygulanabilecek yöntemler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Cinsellik de dahil olmak üzere fiziksel aktivitede bulunmak
• Sıcak bir banyo yapmak ya da alt karın bölgesine sıcak su torbası uygulamak
• E vitamini, omega 3 yağ asitleri, b6 vitamini ve magnezyum takviyeleri kullanmak
• Stresi azaltmak

Mide Krampları

Mide kramplarında ağrının ve krampın hafiflemesine yardımcı olabilecek yöntemler içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Karın bölgesine sıcak su torbası koymak
• Sıcak banyo yapmak
• Bol miktarda su tüketmek
• Kahve, çay ve alkol tüketiminden uzak durmak
• Yemek yemeğe başlandığında muz, pilav, kraker gibi hafif besinler tüketmek
• Bol bol dinlenmek
• Parasetamol kullanmak

Kramplara Ne İyi Gelir?

Krampların sürekli hale gelmesi halinde öncelikli olarak altında başka bir sağlı sorununun olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. Eğer altında başka bir sağlık sorunu bulunmuyorsa krampların sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilecek yöntem ve besinler içerisinde şunlar yer almaktadır.

Kas Krampları

Kas kramplarının şiddetinin azaltılması için magnezyum, potasyum, sodyum ve kalsiyum içeren besinlerin ve içeceklerin tüketilmesi önerilmektedir. Bu mineraller aynı zamanda elektrolit olarak da adlandırılmaktadır. Sözü edilen mineraller açısından zengin olan besinlerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Muz

Muz potasyum açısından zengin olduğu kadar kalsiyum ve magnezyum açısından da zengin bir besindir. İçeriğinde bulunana bu mineraller kas kramplarının hafifletilmesi için mükemmel bir besindir. 

Tatlı patates

Tatlı patatesin içerisinde de kalsiyum, potasyum ve magnezyum bulunmaktadır. Tatlı patateste muzdan 6 kat daha fazla kalsiyum içermektedir. Tatlı patatesin yanı sıra patates ve balkabakları da kramplar açısından etkili olmaktadır.

Avokado

Avokado içerisinde bulunan potasyum muz ve tatlı patatese göre iki kat daha fazla olmaktadır. Potasyum kasların çalışmasına yardımcı olan bir mineraldir. Bunun yanında kalp sağlığının da korunmasını sağlamaktadır. 

Fasulye ve mercimek

Fasulye ve mercimek de içeriğinde yüksek miktarda magnezyum bulunmaktadır. Bunun yanında lif açısından da zengin olmasından dolayı kan şekerinin kontrol edilmesini ve adet kramplarının hafiflemesini sağlamaktadır. 

Kavun

Kavunlar krampların hafiflemesi için tüm gerekli mineralleri içermesinin yanı sıra su içeriği açısından da yüksektir. Bu sebeple de kas kramplarının giderilmesinde etkilidir. Özellikle antrenmanlardan sonra tüketilmesi önerilir. 

Karpuz

Potasyum açısından zengin olan karpuzun değerleri kavun kadar yüksek olmasa da içerdiği su son derece yüksek olduğu için dehidrasyonu desteklemektedir. 

Süt

Elektrolitlerin doğal bir kaynağı olan süt aynı zamanda dehidrasyon açısından da son derece faydalıdır. Bunun yanında antrenmandan sonra kasların onarılmasına yardımcı olan protein açısından da zengin olmaktadır. 

Turşu suyu

Özellikle sporcular turşu suyunun kas kramplarını en kısa sürede kesen besinlerden birisi olmaktadır. Çünkü içerisinde yüksek miktarda su ve sodyum bulunmaktadır. Turşu suyu kramp anında gerçekleşen sinir reaksiyonunu durdurmada etkili olmaktadır. 

Koyu yeşil yapraklı yeşillikler

Kalsiyum ve magnezyum açısından zengin olan bu besinler kas kramplarının yanı sıra adet kramplarının da hafiflemesine yardımcı olmaktadır. 

Portakal suyu

Portakal suyu hidrasyon açısından iyi olduğu gibi yüksek miktarda potasyum da içermektedir. Bunun yanında içeriğinde kalsiyum ve magnezyum da bulunmaktadır.

Kuruyemişler

Kuruyemişler, magnezyum değeri açısından yüksektir. Çekirdek ve badem başta olmak üzere tüm kuruyemişler kalsiyum ve magnezyum içermektedir. 

Somon

Kas kramplarının zayıf kan akışı sebebi ile olması durumunda somon balığı önerilmektedir. İçeriğinde sodyum ve magnezyum yüksek oranda bulunmaktadır.

Menstrüel Kramplar

Adet döneminde krampların hafifletilmesi için vücuttaki iltihabın azaltılmasının sağlanması ya da prostaglandin hormonunun desteklenmesi gerekmektedir. bunun için tüketilebilecek besinlerin içerisinde şunlar yer almaktadır.

• Kuruyemişler
• Muz
• Somon

Uzak durulması gereken besinler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• İşlenmiş ürünler
• Yüksek fruktoz şurubu içeren besinler
• Kırmızı et