Nörojenik Mesane Nedir?
Nörojenik mesane, sinir sistemindeki farklı seviyelerde gelişmiş olan yaralanmalar ya da hastalıklara bağlı gelişen, mesanede depolama ve boşaltım görevlerinin tam olarak gerçekleşememesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Mesane çeperindeki kaslar sürekli olarak kasılır ya da gevşer ve idrara çıkmada problemler oluşur.
İdrara çıkmayı kontrol eden periferik sinirlerin hasar görmesinden veya merkezi sinir sistemindeki problemlerden kaynaklı olarak nörojenik mesane yaşanmaktadır. Nörojenik mesanenin ortaya çıkış şekline, mesane kaslarındaki değişikliklere göre farklı türleri bulunmaktadır.
Nörojenik Mesane Tanı
- Hastanın, yaşamış olduğu sağlık problemleri, belirtileri değerlendirilir ve fizik muayene yapılır.
- İdrar tahlili yapılarak, idrar yolu enfeksiyonu ve farklı idrar problemleri tespit edilir.
- Ultrason ile mesane görüntülenerek, mesanenin hacmi ve idrar birikme oranı kontrol edilir.
- Ürodinamik testler ile mesanenin kasları, sfinkter işlevi değerlendirilir.
- MR ya da BT gibi görüntüleme yöntemleriyle sinir sisteminde gerçekleşmiş olan anormallikler incelenir.
Nörojenik Mesane Belirtileri
Nörojenik mesane belirtileri, hastalığın ortaya çıkış şekline ya da yerine değişiklik gösterebilmektedir. Rahatsızlığın altında yatan soruna göre belirtilerin şiddeti ve ilerleyişi farklı olabilmektedir. Bazı belirtiler şu şekildedir;
- Az ama sık idrara çıkma
- İdrar kaçırma
- Aniden gelen idrar sıkışması
- Mesanenin dolu olup olmadığı hissinde kaybolma
- İdrar yaparken zorlanma
- İdrarın tamamen boşaltılamadığı hissi
- Sıklıkla idrar yolu enfeksiyonu yaşama
- İdrar yaparken terleme ve tansiyonun yükselmesi
- İleri dönemlerde taş oluşumu
Nörojenik Mesane Nedenleri
Nörojenik mesanenin genel olarak nedeni, sinir sisteminde mesane kontrolünü sağlayan sinirlerin hasar görmesidir. Fakat buradaki sinirlerin hasar görmesinin nedeni farklı olabilmektedir. Nörojenik mesanenin nedenlerinden bazıları şu şekildedir;
- Demans ve Alzheimer
- Beyin travması
- İnme
- Beyin tümörü
- Hidrosefali
- Serebral palsi
- Parkinson
- Multiple skleroz
- Omurilik travmaları
- Disk hastalıkları
- Doğum
- Diyabet
- Yaşlanma
- Pernisiyöz anemi
Nörojenik Mesane Tedavi Yöntemleri
- Mesanenin kasılmasına yardımcı olacak ilaçlar kullanılabilir.
- Kateterizasyon ile mesanenin tam olarak boşaltılması sağlanır. Kişinin kendi kendine yaptığı kateterizasyon ile mesaneye bir kateter takılarak mesane tamamen boşaltılır.
- Mesane eğitimi alınarak idrar tutmayla birlikte düzenli olarak idrara çıkma alışkanlığı kazanılır.
- Mesane kaslarındaki kas spazmını botoks enjeksiyonu kullanarak iyileştirilme gerçekleştirilir.
- Mesanenin idrar kapasitesinin artırılması ya da idrar akışının yönlendirilmesi için ameliyat yapılabilir.
Nörojenik Mesane Tipleri
Nörojenik mesanenin ortaya çıkmasının şekline ve mesane kaslarındaki değişikliklerine göre farklı tipleri bulunmaktadır.
Aşırı aktif mesane
Aşırı aktif mesanesi olan hastalarda istemsiz bir şekilde mesane kasılmaları olmaktadır. Mesanede az miktarda idrar olsa da veya hiç idrar olmasa bile kişide idrara çıkma isteği olmaktadır.
Az aktif mesane
Az aktif mesanesi olan hastalarda mesane kaslarındaki kasılma tam olarak gerçekleşemez ve idrarı tutmayı sağlayan sfinkter bölgesi gevşeme hareketini düzgün şekilde yapamaz. İdrar depolandıkça mesane genişler ve sfinkter idrarı tutamadığı için damla damla idrarı kaçırma görülür.
Nörojenik Mesanede Beslenme Nasıl Olmalıdır?
- Alkol ve kafein tüketilmemelidir.
- Baharatlı, acı ve soslu yiyecekler tüketilmemelidir.
- Sigara kullanılmamalıdır.
- Lif açısından zengin bir beslenme tercih edilmelidir.
- Uyumadan 2 saat önce yeme ve içme sonlandırılmalıdır.
- Fazla kilolu olmak mesaneye baskı yapar ve nörojenik mesane belirtilerini artırır. Bundan dolayı kilo kontrolü sağlanmalıdır.
- Liften zengin yiyeceklerin tüketilmesi aşırı aktif mesane riskini azaltabilmektedir.
