Apandisit

Mar 09, 2022

KISA YOL

Apandisit Nedir?

Karın boşluğunun sağ alt kısmında bulunan apendiks, hala gizemini koruyan organlarımızdan biridir. İnce bağırsağın sona erdiği ve kalın bağırsağın başladığı yerde bulunan apendiks, halk arasında kör bağırsak olarak da bilinmektedir. Uzunluğu her insanda farklı olmakla birlikte yaklaşık olarak 10 santimdir ve çocuklarda yetişkinlere göre daha uzundur. Temel olarak sindirim sisteminin bir parçası olduğu düşünülse de ekzokrin, endokrin ya da lenfamik sistemlerin de bir parçası olduğu düşüncesi yaygındır.

Vücuttaki görevi tam olarak bilinmeyen apendiks bademciklere benzetilebilir. Aynı zamanda sindirim sisteminin başlangıç noktası olan ağız mikropların en fazla bulunduğu yerlerden birisidir. Kalın bağırsak da ağız gibi mikrop açısından zengindir. Bademciklerin vücudu mikroplara karşı uyarması gibi apendiks de vücudu kalın bağırsakta bulunan mikroplara karşı uyarmaktadır.

Apendikste meydana gelen iltihaplanmalara ise apandisit denmektedir. Şiddetli ağrı en karakteristik belirtisi olan apandisitin mutlak suretle tedavi edilmesi gerekmektedir. Çünkü apsenin kana karışması durumunda hastalar hayati risk ile karşı karşıya kalmaktadır. Enfeksiyona genellikle bakterilerin sebep olduğu apandisitin patlamadan alınması gerekmektedir.

Apandisit Belirtileri

Apendikste oluşan herhangi bir tıkanma bakterilerin hızla çoğalmasına ve enfeksiyon oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıca tıkanıklık sebebi ile şişen apendiks kan damarlarına da basınç uygulanmaktadır. Sıkışan damarlar ise kangren oluşumuna neden olabilir. Oluşan bu kangren ise apendiksin kopmasına ve karın bölgesinin dışkı ile dolmasına neden olmaktadır. Enfekte olmuş apendiksin apseyi sızdırma ihtimali de bulunmaktadır. Son derece tehlikeli olan apandisitin yaygın görülen belirtileri ise şunlar olmaktadır.

Karın sağ alt kısmına bastırıldığında bıçak saplanması şeklinde ağrı,
Ağrının zamanla artması,
Mide bulantısı,
Kusma,
Ağızda ve dilde kuruluk,
İştahsızlık,
Göbek çevresinde künt ağrı,
Sindirim güçlüğü,
Kabızlık,
İshal,
Yüksek ateş,
Hızlı kalp atımı,
gaz çıkaramama,
Dışkıda zorlanma ve ağrı,
Gebelerde ise ağrı arka sırt bölgesinde görülmektedir.

Apandisit Şişmesi, Ağrıması ve Patlaması Nedenleri

Midede tam olarak sindirimi gerçekleşemeyen limon ya da nar çekirdeği gibi besinlerin kalın bağırsağa geçerken apendikse kaçması,
Virüs, mantar ya da bakterilerin apendiks dokusuna zarar vererek enfeksiyon oluşturması,
Sindirim sisteminde oluşan iltihaplar sebebi ile apendiksin ağzında yer alan lenf bezlerinin şişmesi,
Bağırsak enfeksiyonları,
Karın bölgesine alınan darbeler sebebiyle apendiksin tıkanması,
Genetik yatkınlık,
Crohn's hastalığı,
Bağırsakta yer alan parazit ve solucanlar,
Ülseratif kolit hastalığı,
Tümörler,

Apandisit patlarsa ne olur?

Apandistin tedavi edilmemesi durumunda iltihaplanmaya dolayı organ yırtılmaktadır. Bu duruma apandistin patlaması adı verilmektedir. Apandistin patlaması durumunda organın içerisindeki iltihap ve bakteriler karın boşluğuna yayılır. Apandistin patlaması halinde acil tıbbi müdahalenin uygulanması gerekmektedir. Aksi halde apandisitin içerisinden boşalan bakteriler karın zarının iltihaplanmasına neden olur.

Bu duruma peritonite adı verilmekle birlikte ölümcüldür. Bunun dışında bakterilerin kan dolaşımına karışması halinde yine hayati tehlike yaratan sepsis oluşumu söz konusu olmaktadır. Apandistin yırtılmasına ardından tıbbi yardıma başvurulması halinde apendektomi ameliyatı uygulanmaktadır. Patlayan apandistin alınması ve karın boşluğunun temizlenmesi için uygulanan bu ameliyat hem laparoskopik hem de açık yöntemle uygulanabilmektedir.

Ameliyattan sonra iltihabın tamamen giderilmesi için IV yolu ile anti iyotik tedavisine devam edilmektedir. Bazı durumlarda antibiyotik tedavisi taburcu olduktan sonra da devam eder. Apandist yırtılmasında uygulanan ameliyatın bazı komplikasyonları bulunmaktadır. Bu komplikasyonlar nadir görülmekle birlikte şunları içermektedir.

Enfeksiyon
Apse
Fistül
İnce bağırsak tıkanıklığı
Bağırsakların normal şekilde kasılmaması
Mide içerisinde yapışıklıklar

Apandisit patlama belirtileri

Apandistin patlaması son derece acı veren bir durumdur ve enfeksiyonun yayılmasına neden olur. Apandistin patlaması durumunda görülecek belirtiler apandisit belirtilerinin başlamasından 48 ila 72 saat sonra görülmektedir. Apandistin patlaması durumunda görülebilecek belirtiler içerisinde şunlar yer almaktadır.

Sağ alt karın ağrısı aniden hafifler. Ancak daha sonrasında daha şiddetli bir şekilde geri döner.
Ağrı karın bölgesinin her yerine yayılır.

Yırtılmadan dolayı basıncın azalması sayesinde ağrının birkaç saat için hafiflemesi mümkün olmaktadır. Ancak bu durum geçici bir iyileşme halidir. Bu sebeple de apandisit belirtilerinin görülmesi halinde doktora başvurulması gerekir.

Apandisit Tedavi Yöntemleri

Apandisit tedavisi hastalara göre değişiklik göstermekle birlikte genellikle ameliyat ile tedavi edilmektedir.

Antibiyotik Tedavisi

Eğer apendiks bölgede yer alan enfeksiyon patlamamış ya da yırtılmamış ise o zaman genellikle antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Daha sonrasında ise cilde geçirilen bir tüp yardımı ile apendiks içindeki apse boşaltılır. Eğer bu tedavi yönteminden sonuç alınmazsa organın alınması için ameliyata başvurulur.

Apandisit Ameliyatı

Apandisit ameliyatlarında en sık tercih edilen yöntem kapalı cerrahi işlem olmaktadır. Çünkü iyileşme süresi açık ameliyatlara göre daha kısa olmaktadır. Ameliyat sırasında hastaya 3- 4 küçük kesik açılır ve özel kamera ile cerrahi cihazlar bu kesilerden karın boşluğuna iletilir. Karın boşluğuna iletilen cihazların içerisinde kamera, cerrahın organı daha net görebilmesi için karın bölgesinin şişirilmesini sağlayan tüp ve apendiksin çıkarılmasını sağlayan küçük aletler bulunur.

Apendiks çıkarıldıktan sonra ise hastaların daha hızlı bir şekilde iyileşebilmesi için emilebilir dikişler ile kesiler kapatılır. Eğer kesilerin kapatılmasında emilmeyen dikiş kullanıldı ise o zaman dikişler 7 - 10 gün içinde alınır.

Bazı hastalarda ise kapalı ameliyat yapılamamaktadır. Bu hastalarda apandisit patlamış ya da karın içinde apandisit kitlesi denilen bir yumru oluşmuştur. Ayrıca hastanın daha öncesinde açık karın ameliyatı geçirmesi durumunda da açık ameliyatlar uygulanır.

Açık ameliyatlarda karın sağ alt kısmına büyük bir kesi açılmaktadır. Cerrah bu kesiden girerek operasyonu gerçekleştirir. Açık ameliyatlarda da hem emilebilen hem de alınması gereken dikişler atılabilir. Apandisit ameliyatından sonra çıkarılan parça incelenmek üzere patoloji laboratuvarına gönderilmektedir. Apendiksin alınmasından sonra hastaların tam olarak iyileşmesi birkaç hafta içinde tamamlanmaktadır. Ancak açık ameliyatlarda iyileşme süresi 6 haftayı bulabilmektedir.

Apandisit ameliyatı kaç saat sürer?

Apandisit ameliyatlarının süresi belirlemek son derece zordur. Çünkü bu ameliyatlarda apandistin durumu ve apandistin patlayıp patlamadığı gibi etkenler süreyi önemli ölçüde etkilemektedir. Ancak iltihaplanma düzeyinin normal olduğu ve herhangi bir komplikasyonun oluşmadığı ve laparoskopi yöntemi ile uygulanan ameliyatların ortalama süresi yarım saat olmaktadır.

Apandisit ameliyatı sonrası yaşam

Apandisit ameliyatlarından sonra iyileşmenin hızlı bir şekilde gerçekleşmesi için hastaların dinlenmesi gerekmektedir. Kapalı yöntem ile uygulanan ameliyatlardan sonra hastaların 1 gün içerisinde ayağa kalkmaları mümkün olmaktadır.

Ameliyattan sonraki 2 gün boyunca duş alınmaması gerekmektedir. Doktorun önerdiği süre içerisinde pansumanın düzenli aralıklar ile yapılması gerekir, ameliyat bölgesinin temiz ve kuru tutulmasına özen gösterilmelidir.

Ameliyatın kapalı yöntem ile yapılması halinde iyileşme en fazla 1,5 hafta sürmektedir. İyileşmenin tamamlanmasının ardından da bir süre ağır kaldırmaya ve zorlayıcı fiziksel aktivitelere katılmamaya dikkat edilmesi gerekmektedir.

Apandisit ameliyatından sonra beslenmede herhangi bir değişikliğe gidilmesi e gerek bulunmaz. Ancak genel anestezinin uygulanması halinde boğazdaki tahrişten dolayı ilk sıvı beslenme önerilebilmektedir.

Hastaların cinsel ilişkiye ne zaman girebilecekleri konusunda doktorlarına danışmaları gerekmektedir. Ameliyat sonrasında ameliyat bölgesinin de enfeksiyon açısından yakından takip edilmesi önerilmektedir.

Apandisit Ameliyatı Sonrası Beslenme

Apandisit ameliyatı sonrasında semptomların azaltılması ve iyileşmenin daha hızlı gerçekleşmesi için bazı besinlerden yardım alınabilir. Bu besinlerden ilki zencefil çayı olmaktadır. Zencefil çayı vücuttaki enfeksiyonun azalmasını sağlarken aynı zamanda enfeksiyon oluşumunu da önler.

Apandisit ameliyatından sonra ananas tüketilmesi durumunda yara izi daha hızlı bir şekilde iyileşecektir. Aynı zamanda enerji sağladığı için de hastaların kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlar.

Ameliyatta alınan anestezi karaciğeri yormaktadır. Bunun için de taze deniz ürünlerinin tüketilmesi karaciğerin kendini daha hızlı yenilemesine yardımcı olur. Ameliyattan sonra kısırlık son derece sık görülen bir durumdur. Bağırsakların yeniden hareketlenmesi için ev yapımı yoğurt ve turşulardan yardım alınabilir.

Ameliyatın Özeti

Ameliyatın Süresi: 30 Dakika-1 Saat

Anestezi Yöntemi: Genel

Hastanede Yatma Süresi: 2-3 Gün

İşe Dönme Süresi: 2-4 Hafta

Çocuklarda ve Bebeklerde apandisit

Çocuklarda ve bebeklerde de apandisit görülme sebebi körbağırsağın herhangi bir sebeple tıkanması dan sonra enfekte olmasıdır. Çocuklarda tanı genellikle fiziki muayene ile konulabilmektedir. Ancak tanının kesinleşmesi için akyuvar sayımının yapılması ve daha sonrasından ultrason görüntülemesinin kullanılması gerekebilmektedir.

Çocuk ve bebeklerde apandisit tedavisinin tek seçeneği cerrahi olmaktadır. Belirtilerin görülmeye başlamasından itibaren ilk 24 saat içerisinde ameliyatın uygulanması halinde iyileşme hızlı bir şekilde gerçekleşmektedir. Bu şartlarda 24 saat içerisinde taburcu olabilirler. Ancak tedavinin gecikmesi durumunda hastanede yatış süreci uzamaktadır.

Çocuklarda ve Bebeklerde apandisit belirtileri

Özellikle 2 yaşın altındaki çocuklarda apandisit belirtilerinin anlaşılması her zaman mümkün olmamaktadır. Çünkü görülen belirtiler birçok sağlık sorunun akla gelmesine neden olabilmektedir. Bunun yanında karın ağrısının çocuklarda sık görülen bir durum olması da tanıyı zorlaştırmaktadır. Görülebilecek belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.