Geçirgen Bağırsak Sendromu

Geçirgen bağırsak sendromu nedir?

Gastrointestinal sistem olarak adlandırılan sindirim sistemi ağız ile anüs arasında birbirine bağlı organlardan oluşan bir sistemdir. Sindirim sistemi organlarının içinde ise yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklar bulunur. Sindirim sistemi organlarından olan mide ve ince bağırsak, vücuda alınan besinlerin büyüme, enerji ve onarımı için kullanılmak üzere besinlerin molekül haline gelmesini sağlamaktadır. Bunun yanında bağırsaklar vücudun toksinlerden ve zararlı bakterilerden korunmasını sağlar.

Bağırsağın yapısında bulunan sıkı açıklıklar bağırsakta enzimlenmiş olan besinlerin ve suyun kana karışmasına izin verirken zararlı maddeleri ise bağırsaklarda tutmaktadır. Ancak söz konusu geçirgen bağırsak sendromu olduğunda bu açıklıklar daha büyük hale gelerek toksinlerin ve zararlı bakterilerin de kan dolaşımına karışmasına neden olur.

Bağırsakların iç yüzeylerini etkileyen geçirgen bağırsak sendromu sindirim sorunu olarak tanımlanmaktadır. Ancak birçok doktor ve sağlık uzmanı sızıntılı bağırsak sendromunun teşhis edilebilir bir hastalık olduğunu düşünmemektedir. Diğer bir yandan geçirgen bağırsak sendromu vücutta birçok hastalığın oluşmasına zemin hazırlar.

Geçirgen bağırsak sendromunun sebep olabileceği hastalıklar ise şu şekilde örneklenebilir:

• Polikistik over sendromu,
• Gıda alerjileri ve hassasiyetleri,
• Diyabet,
• Kronik karaciğer hastalığı,
• Çölyak,
• Crohn,
• Huzursuz bağırsak sendromu,

Bunların yanında geçirgen bağırsak sendromunun bu hastalıkların semptomu mu yoksa sebebi mi olduğu konusunda net bir bilgi mevcut değildir. Ancak 2015 yılında yapılan bir çalışmada geçirgen bağırsak sendromunun inflamatuar bağırsak hastalığına ve diyabet tip 1’in başlangıcından önce ortaya çıktığı bulunmuştur. Geçirgen bağırsak sendromu aynı zamanda bağırsaklarda yer alan, hem bağışıklık sistemi için hem de sindirim için çok önemli olan bağırsak florası üzerinde de negatif etkisi olduğu bilinmektedir. Yaşanılan bu dengesizlikler ise geçirgen bağırsak sendromunun artmasına neden olur. Bu sebeple de hastalar kısır bir döngü içerisine girebilir.

Geçirgen bağırsak sendromu nedenleri

Geçirgen bağırsak sendromunun nedenlerinin net bir şekilde belirlenememiş olmasının yanında bazı risk faktörleri üzerinde uzlaşmışlardır. Bu risk faktörleri ise temel olarak bağırsak mikrobiyotasının bozulmasına neden olan etmenlerdir. Geçirgen bağırsak sendromunun risk faktörlere içinde şunlar bulunur:

• Stres,
• Diyabet,
• Otoimmün hastalıklar,
• Enfeksiyonlar,
• Alkol,
• Kötü beslenme,

Geçirgen bağırsak sendromu belirtileri

Geçirgen bağırsak sendromu belirtileri rahatlıkla diğer hastalıkların belirtileri ile karıştırılabilir. Bu sebeple de tanı alması zor olmaktadır. Diğer bir yandan hala birçok uzman tarafından hastalık olarak görülmemesi sebebi ile de en son ihtimal olarak değerlendirilmektedir. Geçirgen bağırsak sendromunun belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır.

• Eklem ağrısı,
• Akne,
• Kızarıklık,
• Egzama,
• Bilinç bulanıklığı,
• Konfüzyon,
• Baş ağrısı,
• Yorgunluk,
• Beslenme yetersizlikleri,
• Kronik ishal,
• Kabızlık,
• Şişkinlik,
• Yaygın iltihap,

Geçirgen bağırsak sendromu tanısı nasıl yapılır?

Geçirgen bağırsak sendromunun tanısının alınması için öncelikle gaita testi istenmektedir. Özellikle anksiyete, yorgunluk, ishal, kusma ve kabızlık gibi belirtileri bulunan hastalardan alınan gaita örneklerinden zonulin testi yapılır.

Yapılan gaita testi ile hastalarda yararlı bakterilerin dengeli olup olmadığının yanı sıra mantar bulunup bulunmadığına da bakılmaktadır. Bunun yanında hastalarda gluten alerjisi ya da hassasiyeti bulunup bulunmadığına da bakılır.

Gaita testi ile hastaların bağırsak enzimlerine de bakılmaktadır. Bu enzimlerin yanında bağırsakta inflamasyon olup olmadığı da belirlenir.

Bunun yanında geçirgen bağırsak sendromu ile bağırsaklardan kan dolaşıma karışan zararlı bakteriler ve toksinler vücudun bağışıklık sisteminin cevap vermesine neden olmaktadır. Bu sebeple de yabancı maddeleri etkisiz hale getiren proteinler aktif hale gelmektedir. Geçirgen bağırsak sendromu olan hastalarda bu değerlere de bakılarak tanı konulmaktadır.

Geçirgen bağırsak sendromu tedavi yöntemleri

Geçirgen bağırsak sendromunun bir tedavi prosedürü bulunmamaktadır. Bu sebeple de hastaların beslenmelerinde ve günlük yaşamlarında yapılacak değişiklikler ile bağırsakların iyileştirilmesi hedeflenir. Geçirgen bağırsak sendromunun tedavisine uygun diyet oluşturulmasının yanında hastaların özellikle aşağıdaki noktalara dikkat etmesi gerekir.

• Sigara içmemek,
• Gereksiz yere antibiyotik kullanımının önüne geçmek,
• Stresi azaltmak,
• Düzenli egzersiz yapmak,
• Rafine şeker ve tatlandırıcılardan kaçınmak,
• Daha az süt, yumurta ve et ürünü tüketmek,
• Sebze ve kepekli gıdalara yönelmek,
• Lif açısından zengin beslenmek,
• Daha fazla prebiyotik tüketmek,