Göğüs Hastalıkları

Göğüs hastalıkları nedir?

Akciğerlerde ve solunumda olan problemler ile ilgilenen tıp alanına göğüs hastalıkları birimi adı verilmektedir. Akciğerlerde ve dolayısıyla solunumla ilgili olan hastalıkların tanı almasında ve tedavisinde görevli olan göğüs hastalıkları uzmanının sorumluluklarının içerisinde alerji, astım, bronşit ve zatürre gibi hastalıklar yer almaktadır.

Birçok farklı hastalığın tedavisinde görev alan göğüs hastalıkları uzmanları tedavilerinde genellikle multi disiplinel bir yaklaşım sergilerler. Hastalıkların tedavisinde görüntüleme yöntemlerinin yanı sıra laboratuvar tetkikleri ve solunum testleri gibi teknikler kullanırlar. 

Sigara bağımlılığı konusunda da hastalara yardımcı olan göğüs hastalıkları uzmanları 6 yıllık temel tıp eğitimlerini tamamladıktan sonra 4 yıl süresince göğüs hastalıkları uzmanlık eğitimi alırlar. 

Göğüs hastalıkları ile ilgili durumlar nelerdir?

Göğüs hastalıkları bölümü akciğer ile ilgili olarak gelişen hastalıkların tanı ve tedavisinde görev almaktadır. Bu tanı ve tedaviler sırasında hastalar ayakta takip edilebildiği gibi durumun ciddiyetine bağlı olarak yatış yaparak da takip edebilirler. 

Sadece akciğere bağlı olarak gelişen hastalıklarda göğüs hastalıkları uzmanlığının bilgi ve deneyimi yeterli olurken akciğer kanseri ya da alerji gibi akciğerleri etkileyen diğer hastalıklarda hastalığın tanı ve tedavisinde diğer tıp alanları ile birlikte çalışırlar. 

Solunum ile ilgili problem yaşayan hastaların başvurduğu göğüs hastalıkları biriminde yaşanan solunum sıkıntılarının akciğerlerle mi yoksa kalp ile mi ilgili olduğu ayırt edilir. Eğer kalp sorunları sebebi ile solunum problemleri görülüyor ise o zaman hastalar ilgili birimlere yönlendirilir. 

Göğüs hastalıkları uzmanları hangi hastalıklar ile ilgilenir?

Göğüs hastalıkları birimi akciğerlerde meydana gelen hastalıklar ile ilgilenmektedir. Bu alanda birçok farklı hastalık bulunmaktadır. Bu hastalıkların içerisinde özellikle aşağıda belirtilenler toplumda en sık görülen akciğer hastalıkları olmaktadır.

• Akciğer embolisi
• Sigara bağımlılığı
• Akciğer kanseri
• Sarkoidoz
• Pnömoni
• Alerjik akciğer hastalıkları
• Astım
• Bronşektazi
• KOAH
• Akciğerin sönmesi
• Pnömotoraks
• Bronşit
• Bronşiolit
• Trakeit
• COVID- 19’a bağlı hastalıklar
• Verem
• Akciğer nodülleri
• Pulmoner hipertansiyon
• Silikozis
• Asbestozis
• Mesleki akciğer hastalıkları
• Obstrüktif uyku apnesi sorunu
• Akciğer zarı hastalıkları

Göğüs hastalıkları bölümüne hangi durumlarda başvurulmalıdır?

Göğüs hastalıkları birimine başvuran hastalarda solunum ve akciğerler ile ilgili belirtiler görülmektedir. Bu belirtilerin içerisinde en sık rastlanan semptomlar ise şunlar olmaktadır.

• Nefes darlığı
• Öksürük
• Hırıltılı solunum
• Kan tükürme
• Göğüste tıkanma hissi
• Balgam çıkarma
• Ayaklarda şişme
• Kan oksijeninde azalma
• Horlama
• Ateş
• Gece terlemesi
• İştahsızlık
• Kilo kaybı
• Göğüs ve sırt ağrısı

Göğüs hastalıkları biriminde uygulanan solunum testleri

Göğüs hastalıkları bölümünde akciğer kapasitesinin ölçülmesi ve çeşitli hastalıkların tanı alması için birçok farklı tetkikin yanında göğüs hastalıkları biriminin özel olarak uygulamış olduğu solunum testleri de bulunmaktadır. En sık uygulanan testlerin içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Yavaş vital kapasite testi

Yavaş vital kapasite testinde spinometre adı verilen bir cihaz kullanılmaktadır. Bu cihazda bulunan ve hastanın buurun ve ağzını tamaman kapatan bir maske bulunur. Bu maske takılı iken hastaların derin bir nefes alması istenir. Nefes verirken hastaların yavaş bir şekilde nefes vermeleri istenmektedir. Bu sırada cihaz dışarı atılan gaz miktarını ölçer. 

Zorlu vital kapasite testi

Yavaş vital kapasite testinde kullanılan cihaz ile yapılan bir diğer ölçümde zorlu vital kapasite testi olmaktadır. Bu testte hastalardan derin nefes almaları istenir. Nefes verirken de güçlü ve hızlı bir şekilde nefes verilmesi gerekir. Nefes verme süresi ölçülerek sonuçlar normal değerler ile karşılaştırılır.

Difüzyon testi

Difüzyon testinde akciğerlere alınan ve verilen hava miktarı ile akciğer yüzeyinin alanı tespit edilebilmektedir. Bu testte hastalar helyum gazı ile karışık hava verilir. Hasta maske aracılığı ile bu gazı içine çeker ve 10 saniye süresince nefesini tutar. Daha sonra nefes verilir. Cihaz ise alınan hava ile verilen havanın karşılaştırmasını yapar ve bu sayede ne kadar gaz kaybının olduğu hesaplanabilir.

Reversibilite testi

Bu test uygulanmadan önce hastaların düzenli olarak kullandığı ilaçların bilinmesi gerekmektedir. Daha sonrasında hasta maske içerisinde normal bir şekilde nefes alıp verir. Bir sonraki aşamada hastalara nefes açıcı ilaç verilir ve test tekrar edilir. Bu sayede solunum tıkanmasına ya da solunum engellenmesine neden olan etmenler belirlenebilir. 

Göğüs hastalıkları biriminde uygulanan diğer testler

Göğüs hastalıkları birimine herhangi bir şikayet ile başvuran hastalara sadece solunum testleri uygulanmaz. Bunun yanında hastalıkların nedeninin ve tipinin anlaşılması için de bazı testler uygulanmaktadır. Göğüs hastalıkları biriminde en sık uygulanan testler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

PPD testi

PPD testi verem hastalığının tanı alabilmesi için uygulanan bir test olmaktadır. Bu testte hastaların derilerinin altına tüberkülim bir madde bırakılır ve vücudun verdiği tepki gözlemlenir. 

Bronkoskopi

Alt solunum yollarının gözlemlenmesini sağlayan tetkiklerden birisi olmaktadır. Bu tetkikte kamera kullanılır. Ayrıca tanının kesinleşmesine yönelik olarak biyopsi örneğinin de alınması mümkündür. 

Torasentez

Akciğer zarında normalden daha fazla sıvı birikmesi durumunda uygulanan bir işlem olmaktadır. Bu işlem ile biriken fazla sıvı alınır.

Akciğer plevra biyopsileri

Hem akciğerde hem de akciğer zarındaki dokularda meydana gelen hastalıkların tanı almasını sağlayan bir tetkik olmaktadır. Bronkoskopi ile tanının konması için çeşitli doku örnekleri alınmaktadır.

Polisomnografi

Uyku sırasında solunumun geçici olarak durmasına neden olan uyku apnesinin tanı almasında kullanılan bir işlemdir.