Kıl Kurdu

Onaylayan Doktor (-lar) ; Sedef Başgönül , Ahmet Cem Özuğuz • Oca 11, 2022

KISA YOL

30 Saniyelik Özet

  • Teşhisi, bant testi ile konulur.
  • En yaygın belirtisi, geceleri anüs çevresinde ve vajinada görülen kaşıntıdır.
  • Tedavisi, antiparazit ilaçlarla veya sıkı hijyen kurallarına uyularak yapılır.
  • Kıl kurdu, insan bağırsağında yaşayan bir parazittir.

Kıl Kurdu Nedir?

Özellikle çocukları etkileyen kıl kurdu her yıl milyonlarca insanının hasta omasına neden olmaktadır. Kıl kurdunun açıklaması ise minik parazitik solucanların neden olduğu bir enfeksiyon olmaktadır. Yetişkin kurtların uzunlukları 5 ile 10 mm arasında değişiklik göstermektedir. Beyaz veya krem rengi olan kıl kurtları küçük iplik parçaları gibi görünmektedir. İnsan vücudunda yaklaşık olarak 6 hafta kadar yaşayabilen bu kurtların yumurtaları ise ancak mikroskop altında görülebilmektedir. Tedavisi kısa sürede gerçekleşen kıl kurtları genellikle hastalara kaşıntı ve rahatsızlık hissi yaşatmaktadır.

Kıl Kurdunun Türleri

Bir parazit türü olan kıl kurtları temel olarak 3 alt çeşide ayrılmaktadır. Kıl kurdu çeşitleri içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Yuvarlak Solucanlar

Bağırsağa yerleşen bu kıl kurdu türü, konakçısında uzun süre varlığını sürdürebilmektedir. Karın ağrısı, ateş ve ishal gibi birçok şikâyete neden olabilirler. Uzun ve yuvarlak bir gövdeye sahip olan yuvarlak kurtlar türlerine bağlı olarak değişik boyutlarda olabilmektedir. Yumurtalar ve larvalar ise genellikle enfekte topraktan ya da dışkıdan bulaşmaktadır. Genellikle kontamine olmuş ellerin ağza sürülmesi ile ağız yolu ile bulaşırlar. 

Yuvarlak solucanlar herkeste görülebilmekle birlikte genellikle çocuklarda daha yaygın görülmektedir. Özellikle az gelişmiş ülkelerde yaşamak, hapishane ya da bakım evlerinde bulunmak ve hijyen kurallarına uymamak bulaş riskinin önemli ölçüde artmasına neden olmaktadır.

Yuvarlak kurtların neden olabileceği belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

  • Öksürük
  • Ateş
  • Uyku bozukluğu
  • Huzursuzluk
  • Kusma
  • Şiddetli karın ağrısı
  • Hırıltı
  • Yetersiz beslenme
  • Büyüme gecikmesi

Kancalı Kurtlar

Bağırsakların enfekte olmasını sağlayan kancalı kurtların larvaları ciltten vücuda girmektedir. Bağırsağa ulaştıktan sonra ise yumurtadan çıkarlar. Bu türe kancalı kurt adının verilmesinin nedeni ise baş bölgelerinde bağırsağa tutunmalarını sağlayan kanca benzeri uzantılarının bulunmasıdır.

Topraktan yayılan parazitlerden birisi olan kancalı kurtlar hem çocukların hem de yetişkinlerin etkilenmesine neden olmaktadır. Özellikle sıcak, nemli ve tropikal bölgelerde daha yaygın bir şekilde görülürler. Hayvanlarda da kancalı kurt bulunmasına rağmen bu tür insanların enfekte olmasına neden olmaz.

Kancalı kurtlar vücuda girdikten sonra vücut içerisinde seyahat ederler. Bu süreç şu şekilde ilerlemektedir.

  • Vücuda giren larvalar kan yolu ile önce kalbe daha sonrasında ise akciğerlere ulaşırlar.
  • Akciğerlerdeki larvalar öksürülerek çıkarılır ve daha sonrasında yutulur.
  • Larvalar bu sayede sindirim sistemine girer ve ince bağırsağa ulaşırlar.
  • İnce bağırsağa kancaları yolu ile tutunurlar. Ve olgunlaşmaya başlarlar.
  • Döllenmiş yumurtalar ise dışkı ile vücudu terk eder.
  • Bu süreç 2- 3 ay sürebilmektedir. Bunun yanında kancalı kurtlar insan vücudunda 2 yıl veya daha uzun süre yaşayabilir.

Kancalı kurttun neden olabileceği belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

  • Larvaların vücuda girdiği bölgede deri döküntüsü
  • Kansızlık
  • Ateş
  • Kilo kaybı
  • Öksürük
  • Hırıltı
  • İshal
  • Karın ağrısı
  • İştahsızlık

Kamçılı Kurt

Topraktan bulaşan bir diğer tür de kamçılı kurt olmaktadır. Hem larvaları hem de olgunlaşmış kamçılı kurtlar bağırsakta yaşarlar. Son derece yaygın görülen parazit enfeksiyonlarından birisi olmaktadır. 

Kamçılı kurt genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Ancak popülasyonunun artması durumunda belirtiler görülmeye başlar. Kamçılı kurtta görülebilecek belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

  • Mukus, su ve kan karışımı içeren şiddetli, sık ve ağrılı bağırsak hareketleri
  • Genellikle normalden daha kötü kokan ishal
  • Karın ağrısı
  • Büyüme geriliği
  • Anemi
  • Bilişsel gelişimde bozulma

Tenyalar

İnsan bağırsaklarında enfeksiyona neden olan parazit türlerinden birisi de tenyalar olmaktadır. Larva formu vücudun diğer bölgelerinde canlı kalabilmektedir. Bu duruma ise larva kist enfeksiyonu adı verilir. 

Genellikle hafifi belirtilere neden olan tenyaların orta ve şiddetli semptomlara sahip olması durumunda şu belirtiler görülmektedir.

  • Mide bulantısı ve kusacak gibi hissetme
  • Gaz
  • Karın ve mide ağrısı
  • Kilo kaybı
  • İştahsızlık
  • Gevşek dışkı
  • Açlık sancıları
  • Tuzlu yiyecek tüketme isteği

Larva kistleri ise beyin dahil olmak üzere tüm organlarda görülebilmektedir. Oluştuğu organa bağlı olarak ise çeşitli belirtilerin görülmesi mümkündür. 

Kıl Kurdu Belirtileri

Kıl kurdu belirtileri sınırlı olmaktadır. En yaygın görülen belirtisi ise makatta ve vajinada görülen kaşıntı olmaktadır. Bu kaşıntılar özellikle geceleri daha fazla yaşanmaktadır. Çünkü kıl kurtları geceleri yumurtaları bırakmak için anüs çevresine çıkarlar. Diğer bir belirtisi ise vajinal akıntılar olmaktadır. Çünkü bazı hastalarda kıl kurtları vajinaya doğru hareket etmektedir. Bunların yanında hastaların bu bölgeleri kaşımasından dolayı kaşıntı olan bölgelerde yara oluşabilir ve bu yaralar enfeksiyon kapabilir.

Kıl kurdunun bir diğer belirtisi ise huzursuzluk, uykusuzluk ve rahatsızlık hissi olmaktadır. Nadir görülen belirtiler içinde ise aralıklı karın ağrısı ve mide bulantısı olmaktadır. Bazı hastalarda ise kıl kurdu hiçbir belirti göstermeden sessiz bir şekilde ilerleyebilir.

Kıl Kurdu Nedenleri

Kıl kurdu yumurtalarının yanlışlıkla solunması ya da yutulması kıl kurdu enfeksiyonuna neden olmaktadır. Bu mikroskobik yumurtalar kirli yiyeceklerde, içeceklerde ya da ellerde bulunabilir. Yumurtaların yutulması halinde bağırsağa yerleşir ve daha sonrasında çatlayarak solucana dönüşürler.

Dişi kıl kurtları yumurtalarını bırakmak için anal bölgeye doğru hareket eder ve bu durumda sıklıkla anal bölgede kaşıntıya neden olur. Kaşınan bölgenin ellenmesi halinde yumurtalar parmaklara bulaşır ve tırnakların altında kalır. Yumurtlar daha sonrasında oyuncaklara, yatak takımlarına ve koltuklara bulaşır. Bu tür yüzeylerde 2- 3 hafta canlı olarak kalabilirler.

Kıl Kurdu Tanı Kriterleri

Kıl kurdu teşhisinin konulabilmesi için hekimin kıl kurdunun varlığının belirlenmesi gerekmektedir. Bunun için hastalardan bant testi istenebilir. Bant testinin yapılabilmesi için hastaların uyandıktan hemen sonra tuvalete gitmeden ve duş almadan kaşıntı olan bölgeye şeffaf bir bant yapıştırmasıdır. Eğer kıl kurdu söz konusu ise o zaman bantın yapışkan kısmına kıl kurdu yumurtaları yapışacaktır. Sonuçların doğru olabilmesi için testin arka arkaya 3 gün yapılması gerekmektedir.

Hastalardan alınan bantlar mikroskop altında görüntüleyebilirse o zaman kıl kurdu teşhisi konulur. Eğer bir hastada kıl kurdu varsa o zaman aile bireylerinin de test yaptırması gerekmektedir.

Kıl Kurdu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kıl kurdu tedavisi kolay olan bir enfeksiyon türü olmaktadır. Tedavilerin temel amacı enfeksiyonun yeniden oluşmasının engellenmesi üzerine olmaktadır. Bunun için de ailede bulunana herkesin tedavi edilmesi gerekmektedir. Kıl kurdu tedavisi iki farklı şekilde yapılmaktadır.

6 Haftalık Sıkı Hijyen Takvimi

6 haftalık sıkı hijyen takviminde hastaların ve aile bireylerinin uymaları gereken hijyen kuralları bulunmaktadır. Bu kurallar şunlar olmaktadır:

  • Hem hastanın hem de ev halkının el yıkama alışkanlığını geliştirmesi gerekmektedir. Özellikle yemeklerden önce ellerin ılık ve sabunlu su ile iyice yıkanması gerekmektedir. 

  • Dikkat edilmesi gereken bir başka konu da duş alışkanlığı olmaktadır. Hem hastanın hem de ev halkının her sabah duş alması ve iç çamaşırını değiştirmesi gerekmektedir. Ancak kıl kurdu duşta da bulaşabileceği için aile bireylerinin ve özellikle de çocukların birlikte yıkanmaması gerekmektedir.

  • Evde bulunan herkesin tırnaklarının kökten kesilmesi gerekmektedir. Eğer tırnak yeme alışkanlığı varsa o zaman bu alışkanlığın da bırakılması gerekmektedir.

  • Enfekte olan bireylerin anal bölgeyi kaşımaması gerekmektedir.

  • Evde kullanılan tüm tekstil ürünlerinin yüksek ısıda yıkanması gerekmektedir. Ayrıca kıl kurdu yumurtalarının havaya karışmasının önlenmesi için de tekstil ürünlerinin silkelenmemesi gerekmektedir.

  • Evde enfekte olabilecek tüm yüzeylerin düzenli olarak temizlenmesi gerekmektedir. Özellikle de klozet, tezgah ve oyuncak gibi yüzeylere dikkat edilmesi gerekir.

  • Hastanın iyileşmesinden ve evin tamamen temizlenmesinden sonra enfeksiyonun tekrarlaması durumunda hastalığın kaynağı olarak dışarıda bir yerin olduğunun düşünülmesi gerekmektedir.

Kıl Kurdu İlaçları

Kıl kurdu tedavisinde anti parazit ilaçları kullanılmaktadır. İlaç tedavisinde 3 farklı ilaç kullanılmaktadır. Tedavide kullanılan ilaçlardan birisi sadece bir tablet olarak hastalara verilmektedir. Bir diğer ilaç ise en az yan etkiye sahip olan ilaç olmasına rağmen merkezi sinir sistemi iltihabını azaltmak için ek ilaçlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bunların yanında hamile ve emziren kadınların kullanımına uygun olan ve reçetesiz satılan bir ilaç da bulunmaktadır.

Doğal Tedavi Yöntemleri

Kıl kurdunun tedavi edilmesinde bazı doğal yöntemlerde yardımcı olmaktadır. Bu doğal takviyeler üzerinde çok fazla bilimsel araştırma bulunmamakla birlikte elde edilen bazı sonuçlar rahatlama sağladığını göstermektedir. Bu besinler içerisinde sarımsak, greyfurt, çiğ havuç, hindistan cevizi yağı, kabak çekirdeği ve soğan suyu olmaktadır.

Kıl Kurdu Zararları Nelerdir?

Kıl kurdu enfeksiyonları genel olarak büyük sorunlara neden olmamaktadır. Ancak nadir durumlarda kadın üreme organlarında da enfeksiyon görülmesine neden olabilirler. Çünkü kıl kurdu anüsten vajinaya ve oradan da uterus ve fallop tüplerine ulaşabilmektedir.

Kıl kurdunda görülebilecek diğer sorun idrar yolları enfeksiyonu olmaktadır. Özellikle kadınlarda daha sık rastlanılan bir durum olmaktadır. Ağır kıl kurdu istilalarında görülen bu durumun yanında kıl kurtları mesaneye kadar ulaşarak sistite de neden olabilmektedir.

Kıl kurtlarında en çok görülen sorun hastaların kilo kaybetmesidir. Çünkü kıl kurtları besinlerde ki temel besin maddelerini emmektedir.

Ayrıca kıl kurtları karın boşluğunda da enfeksiyon oluşmasına neden olmaktadır. Bu enfeksiyonların içinde apandisitte bulunmaktadır. Ayrıca yoğun kaşınmalardan dolayı cilt enfeksiyonları da görülebilmektedir.

Bebeklerde Kıl Kurdu

Kıl kurtları çok bulaşıcı olduğu için çok küçük bebeklere bile bulaşabilmektedir. Bebeklerde kıl kurdu belirtileri içinde huysuzluk, uykuda huzursuzluk ve anal bölgede kaşıntı bulmaktadır. Bebeklerde kıl kurdunun tedavisi için hijyen kurallarına uyulması yeterli olmaktadır. 

Çocuklarda Kıl Kurdu

Kıl kurdu vakalarının yarısının çocuklarda görülmesinin en büyük sebebi sürekli olarak oyuncaklarını paylaşmaları ve sürekli olarak ağızlarına sokmalarıdır. Çocuklarda kıl kurdunun belirtileri içinde şunlar bulunmaktadır:

  • Karın ağrısı,
  • Perianal bölgede görülen şiddetli kaşıntı,
  • Geceleri salya akması,
  • Diş gıcırdatma,
  • Bulantı,
  • Kusma,
  • Burun kaşıntısı,
  • İştahsızlık,
  • Kilo kaybı,
  • Gece korkuları

Çocuklarda kıl kurdu tedavisi sıkı hijyen takibi ile yapılmaktadır. Bunun yanında kıl kurdu çocuklarda kilo kaybına, apandisitte, yatak ıslatmaya, ishale, cilt enfeksiyonuna ve idrar yaparken ağrı hissetmeye de sebep olmaktadır.

3 Saatte Kıl Kurdunu Dökmek Mümkün Mü?

Kıl kurdu kolay bir şekilde bulaşabildiği ve hızlı bir şekilde çoğalabildiği için en iyi tıbbi bakımla dahi 3 saat içerisinde tamamen iyileşmesi mümkün olmamaktadır. Kıl kurdu enfeksiyonunun tedavisi birkaç gün ila birkaç hafta arasında değişiklik göstermektedir. Bulaş riskinin tamamen ortadan kalktığına emin olmak için ise 6 hafta boyunca hijyen kurallarının sıkı bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir.

Kıl Kurdu Kaşıntısı

Kıl kurdu kaşıntısı özellikle geceleri görülmektedir. Bunun sebebi ise kıl kurtlarının konağın anüsünün çevresine yumurta bırakmak için anal bölgeye hareket etmesidir. Bu sebeple de anal bölgede uykunun bölünmesine neden olabilecek kadar şiddetli kaşıntı görülmektedir. 

Soru: Ağzımın içinde yanak kısmında ip şeklinde bir şey hissettim, hemen aynaya baktım. 2 cm uzunluğunda beyaz bir yapı, cımbızı ateşte yakıp biraz kopardım. Daha sonra gargara falan yapınca geçti. Kıl kurdu olabilir mi?

G** G** | 09 Mar 2024

Uzm. Dr. Yavuz Selim Demir cevabı | 291 gün içinde cevaplandı
Ağız içerisinde kıl kurdu olmaz. Muhtemelen enfeksiyon veya mukozal bir irritasyon sonucu oluşmuş bir doku artığı ya da apse olabilir. Kendi kendinize müdahale yerine, enfeksiyonun yayılmasını ve tekrarını önlemek adına doktora gitmenizi öneririm.
Doktora Soru Sor