Tüp Mide Ameliyatı

Tüp mide ameliyatı nedir?

Mide küçültme ameliyatı ve sleeve gastrektomi ameliyatı olarak da adlandırılan tüp mide ameliyatı obezite tedavileri arasında yer alan bir işlem olmaktadır. Temel olarak midenin %80’nin alınmasını kapsayan bu işlemde mide giriş ve çıkış kısımlarına herhangi bir işlem uygulanmaz. Midenin orta kısmının çıkarılması ile mide hacmi küçülür. Bu sayede hastaların iştahlarındaki azalmaya bağlı olarak günlük alınan kaloride önemli bir azalma meydana gelir. Günlük kalori miktarının azalması ise kısa süre içerisinde önemli kiloların verilmesini sağlar. Üstelik bu süreç içerisinde hastalar açlık hissetmezler. 

Bu operasyona tüp mide ameliyatı denilmesinin nedeni ise kese şeklinde olan mideye yapılan ve geri dönüşü olmayan küçültme işleminden sonra midenin yemek borusu ile bağırsaklar arasında tüp şeklini almasıdır. Bu işlemde herhangi bir implant kullanılmaz. Sadece mide dokusunun önemli bir kısmı kapalı yöntem ameliyat ile çıkarılır. 

Obezite tedavisinde son derece etkili olan bu yöntemin asıl başarısı ise mide hacminin küçülmesinden değil midenin tüp şeklini almasından kaynaklanmaktadır. Çünkü tüp şeklini alan midede daha az açlık hormonu salgılanmaktadır. Diğer bir yandan tüp mide ameliyatlarından sonra mide dokusunun önemli bir kısmının olmaması besinlerin sindiriminde bazı sorunların yaşanmasına neden olabilmektedir. 

Tüp mide ameliyatı nasıl yapılır?

Tüp mide ameliyatları genel anestezi altında ve laparoskopik yöntem ile uygulanan bir operasyondur. Bazı uzmanlar bu operasyonda tıbbi robotik cihazlar da kullanabilmektedir. Tüp mide ameliyatının aşamaları ise şu şekilde olmaktadır:

• Kapalı yöntemle uygulanan tüp mide ameliyatlarında mideye girişin yapılabilmesi için belirlenen yerlere küçük kesiler açılır. Kesilerin sayısı ise işlemi yapacak olan cerraha ve hastaya göre değişiklik göstermektedir. Tüp mide ameliyatında açılan kesiler çok küçük olduğu için estetik görünümün bozulmasına neden olmazlar.
  
  
• Ameliyatta midenin gereğinden daha fazla küçültülmesinin önlenmesi için öncelikli olarak yemek borusunun çapı kadar bir genişliğe sahip olan bir tüp yerleştirilir. Midenin tam olarak girişine yerleştirilen bu tüpe kalibrasyon tüpü adı verilmektedir. Kalibrasyon tüpünün sağlamış olduğu en büyük avantaj ise midenin yemek borusunun uzantısıymış gibi biçimlendirilmesini sağlamasıdır. Bu sayede ameliyatta midenin gereğinden fazla küçültülmesi engellenirken ameliyat sonrasında tıkanma ya da aşırı darlık gibi yaşanabilecek komplikasyonların da önüne geçilmektedir.
  
  
• Bir sonraki aşamada damarlar ile ilgili işlemler yapılmaktadır. Bu işlemler kanamanın önlenmesi açısından son derece titizlikle yürütülen bir işlem olmaktadır.
  
  
• Damarlar ile ilgili önlemler alındıktan sonra midedeki fazla doku özel ve son derce kesici olan aletler ile kesilir.
  
  
• Ameliyatta kullanılan kesici cihazlar aynı zamanda zımbalama da yapmaktadır. Bu sebeple de kesme işlemi ile zımbalama işlemi eş zamanlı olarak yapılmaktadır.
  
  
• Ameliyatın sonunda midenin girişine yerleştirilen kalibrasyon tüpü çıkarılır.
  
  
• Tüp mide ameliyatlarında önemli bir risk faktörü olan kaçak olup olmadığının kontrolü de bu aşamada yapılmaktadır. Bazı kaçak testleri ameliyattan sonra da yapılabilmektedir.
  
  
• Ameliyatın son aşamasında ise açılan kesilere dikiş atılır ve operasyon bitirilir.

Tüp mide ameliyatı kimlere yapılır?

Tüp mide ameliyatları morbid obezite hastalığının tedavisinde kullanılan bir yöntem olmaktadır. Bunun yanında morbid obezite ile ilişkili olan tip 2 diyabet gibi birçok hastalıkta dolaylı olarak tedavi edilmiş olur. Bunun en büyük nedeni ise mide hacminin küçültülmesi insülinin direkt olarak düşmesini sağlamasıdır. Bunun yanında tüp mide ameliyatları hastaların daha zayıf görünmek için yaptıracakları bir ameliyat değildir. Bu ameliyatın yapılabilmesi için hastalarda bulunması gereken özellikler içerisinde şunlar yer almaktadır:

• Vücut kitle indeksinin 40’ın üzerinde olması
• Vücut kitle endeksi 35 ile 40 arasında olmasına rağmen uyku apnesi, tip 2 diyabet ya da yüksek tansiyon gibi hastalıklara sahip olmak
• Vücut kitle indeksi 30 ile 35 arasında olmasına rağmen tip 2 diyabet gibi metabolizma bozukluğu hastalığına sahip olmak
• İleri derece obez hastaların mide bypass ameliyatına hazırlanması için de tüp mide ameliyatı yapılmaktadır.
• 18 yaşın üzerinde olmak. Tüp mide ameliyatının obez çocuklara uygulanabilmesi iççin uzun süreli psikiyatri, endokrin, beslenme ve çocuk gelişim uzmanları tarafından takip edilmesi ve her bir uzmanın onayının alınması gerekmektedir. 

Tüp mide ameliyatı sonrası beslenme 

Tüp mide ameliyatının başarısı, ameliyattan sonra hastaların yeni beslenme düzenlerine göstermiş olduğu sadakat ve kararlılıkla doğru orantılı olmaktadır. Bu sebeple de ameliyattan sonra endokrin ve beslenme uzmanları tarafından hastaya özel olarak hazırlanan beslenme programının sıkı bir şekilde takip edilmesi ve tüm kurallara uyması gerekmektedir. Beslenme programı hastalara göre farklılık gösterse de genel olarak tüp mide ameliyatı olan hastaların uymaları gereken kurallar içerisinde şunlar yer almaktadır.

Erken dönem beslenme

Tüp mide ameliyatında mide hacminin küçültülmesinden dolayı erken dönemde beslenme farklılık göstermektedir. Bunun için hastaların uyması gereken programın içerisinde şunlar yer alır. 

• Ameliyatın ilk gününde berrak sıvı diyeti uygulanmaktadır.
• Ameliyattan sonraki 2 ile 14. günler arasında ise hastaların sıvı diyet uygulaması gerekmektedir. Sıvı diyetinde tüketilebilen besinler içerisinde meyve suyu, su, et suyu, yoğurt ve protein içecekleri yer almaktadır. 
• Ameliyattan sonraki 3. Ve 5. Haftalar arasında ise hastaların yumuşak besin tüketmeleri gerekmektedir. Bu aşamada midenin sindirime alışması sağlanmaktadır. Bu sebeple de gıdaların yoğurt ile karıştırılması, püre haline getirilmesi ya da su ile karıştırılması önerilmektedir.
• 5. haftadan sonra ise hastalar katı gıdalara geçebilir. 

Uzun dönem beslenme

Tüp mide ameliyatı olacak kişilerin öncelikli olarak bilmeleri gereken en önemli nokta ameliyattan sonra tüm beslenme düzenlerinin değişeceği ve bu değişikliğin hayat boyu devam edeceğidir. Hastaların uzun dönemde dikkat etmesi gereken noktalar içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

• Her zaman için midenin tam olarak doldurulmaması gerekir. Bunun için de porsiyonların küçük olması önemlidir.
• Hastaların 3 ana öğünü mutlaka tüketmeleri gerekir. Öğün atlamamak ve 2 ara öğünü de mümkün olduğunca tüketmeleri gerekmektedir. Aksi halde tek bir öğünde çok fazla yeme riski ortaya çıkmaktadır. 
• Hastaların tüm besinleri iyice çiğnedikten sonra tüketmeleri gerekmektedir. Çünkü mide eski sindirim gücüne sahip değildir. Bu sebeple de sindirimin önemli bir kısmının çiğnemenin üstlenmesi gerekir.
• Yemek yerken sıvı tüketilmemelidir.
• Çok acı besinler tüketilmemelidir.
• Yüksek karbonhidrat değerine sahip makarna ya da pilav gibi besinlerin tüketilmemesi gerekir.
• Hastaların ameliyattan sonraki uzun dönemde en önemli besin kaynağı protein olacaktır. Bunun için de hastaların günde yaklaşık olarak 60 gr protein tüketmesi önerilmektedir.
• Yemeklerin her zaman masa başında yenmesi gerekir. Bu sayede daha yavaş ve daha fazla çiğneyerek öğünler tüketilir.
• Yemeklerden yarım saat önce sıvı alımının durdurulması gerekmektedir. Bu sayede mide bulantısının önüne geçilebilir.
• Kafeinsiz, gazsız ve kalorisiz içeceklerden günde 6- 8 bardak içilmesi önerilmektedir.
• Gazlı içecekler ömür boyunca tüketilmemelidir.
• Tüketilen az miktarda besinin yüksek kalitede olmasına özen gösterilmelidir.
• Gerekli vitamin ve mineral takviyelerinin kullanılması gerekmektedir.

Tüp mide ameliyat sonrası egzersiz

Tüp mide ameliyatlarından sonra egzersize başlamak daha hızlı ve verimli bir şekilde kilo vermeyi sağlamaktadır. Bu sebeple de ameliyattan 3 ay ay sonra hastaların düzenli egzersiz yapmaya başlamaları önerilmektedir. Ancak düzenli spor yapma alışkanlığı bulunmayan hastalar için bu alışkanlığı edinmek zorlayıcı olabilmektedir. Bunun için kısa süreler ile egzersize başlamak ve hastanın sevdiği bir egzersiz türünü bulmak önemlidir. Tüp mide ameliyatından sonra egzersize başlayan hastaların genel olarak dikkat etmesi gereken noktalar şunlar olmaktadır.

• Egzersize başlamadan önce doktor onayının alınması ve yapılması planlanan egzersizin doktora anlatılması gerekir.
  
  
• Egzersize başlarken yavaş yavaş başlanması gerekir. Daha fazla kilo vermek için hızlı bir tempoda ya da belirlenen egzersiz programından daha fazla egzersiz yapılmaması gerekir.
  
  
• Ameliyattan sonraki erken dönemde en uygun spor yürüyüş olmaktadır. Doktorun önerdiği süre ve tempoda yürüyüş yapılması önemlidir.
  
  
• Egzersiz sırasında karın hareketlerinden ve ağırlık egzersizlerinden kaçınılması gerekir.
  
  
• Kas ve kemik yapısını güçlendirirken zaman içerisinde kondisyonun artmasını sağlayacak egzersizlerin tercih edilmesi gerekmektedir.
  
  
• Ameliyattan sonra önerilen egzersizlerin içerisinde yüzme ve fitness gelmektedir.

Tüp mide ameliyatından sonra vitamin ve mineral takviyesi

Tüp mide ameliyatından sonra midenin besinleri emme gücü zayıflamasından dolayı çeşitli vitamin ve mineral takviyelerinin kullanılması gerekmektedir. Genellikle hastalar için multivitamin takviyesi planlanmaktadır. Multivitaminlerin kullanımı ise şu şekildedir:

• Ameliyattan sonraki ilk 1 ay vitamin takviyeleri ağızda eriyen formda olmaktadır.
  
  
• 2 ay ile 1 yıl arasında günde 2 adet multivitamin kullanılması önerilir.
  
  
• 1 yıldan sonra ise hastaların günde 1 adet multivitamin kullanmaları gerekmektedir.
  
  
• Multivitaminin yanı sıra hastaların günde 1 kez kalsiyum takviyesi alması da önerilmektedir.
  
  
• Son olarak hastaların ayda bir kez olmak üzere B12 vitamini enjeksiyonu yaptırması gerekir. B12 vitaminin ağızdan alınması durumunda midede sindirilemez. Bu sebeple de enjeksiyon olarak uygulanması gerekmektedir. 

Tüp mide ameliyatı sonrası hamilelik

Tüp mide ameliyatından sonra yapılan bilimsel çalışmalarda ameliyattan sonra hormonların düzene girdiği bu sebeple de hamile kalma ihtimalinin önemli ölçüde arttığı gözlemleniştir. Ancak tüp mide ameliyatından sonraki ilk 1 yıl hamile kalınması önerilmez. Riskin de fazla olmasından dolayı korunulması gerekmektedir. 

Ameliyattan sonra 1 yıl kadar beklenmesinin nedeni ise hastanın yeni beslenme düzenine alışması sırasında çeşitli vitamin ve mineraller açısından eksikliklerin yaşanmasıdır. Bu durumda hem annenin hem de bebeğin zarar görmesine neden olabilmektedir.  Bu risk sebebiyle hamilelik planlanmadan önce hastaların vitamin ve mineral değerlerine bakılması gerekmektedir.

Bunun yanında hamilelik süreci ile birlikte hastaları kilo vermesinin durması ve hastaların bundan psikolojik olarak olumsuz etkilenmesi sebebiyle de tüp mide ameliyatlarından sonra hastaların gebelik planı yapmaması önerilmektedir.

Tüp mide ve gastrik bypass arasındaki farklar

Gastrik bypass uzun süredir kullanılan bir tedavi yöntemi olmaktadır. Ancak tüp mide ameliyatının sunmuş olduğu avantajlar sebebiyle son yıllarda daha az tercih edilmektedir. Tüp mide ameliyatı ise gastrik bypass ameliyatı arasındaki farklar ise şunlar olmaktadır.

• Gastrik bypass ameliyatında midenin küçültülmesinin yanı sıra safra kesesi ve bağırsak kollarının yeri de değiştirilerek anatomik yapının değişmesi söz konusudur. Tüp mide ameliyatında ise açlık hormonunun salgılandığı bölgede dahil olmak üzere sadece midenin bir kısmı alınır ve anatomik yapıda bir değişikliğe gidilmez.
  
  
• Tüp mide ameliyatından sonra hastaların kilo alması durumunda tekrarlanması mümkün olmaktadır. Ancak gastrik bypass ameliyatında anatomik yapının değiştirilmesinden dolayı tekrarlanması imkansızdır.
  
  
• Gastrik bypass ameliyatından sonra görülen ülser ve bağırsakların dolaşma riski gibi riskler tüp mide ameliyatın neredeyse hiç görülmez.
  
  
• Gastrik bypass ameliyatından sonra hastalardaki vitamin ve mineral takviyesi desteği ihtiyacı tüp mide ameliyatı olan hastalara göre çok daha fazla olmaktadır.