Venöz Yetmezlik

Onaylayan Doktor (-lar) ; Suat Büket , İsa Coşkun • Tem 05, 2022

KISA YOL

Toplumda en sık görülen damar hastalıklarının başında gelen venöz yetmezlik toplardamar hastalığı olmaktadır. Vücuttaki kirli kanı toplamak ile görevli olan toplardamarlar kalp yönünde hareket etmektedir.

Venöz Yetmezlik Nedir?

Toplumda en sık karşılaşılan toplardamar hastalığı olan venöz yetmezlik toplardamarların geri kaçırması olarak tanımlanabilir. Venöz yetmezliği bulunan kişilerde toplardamardaki kan kalp önünde akmak yerine ters yöne akar. Bu sebeple damarların belirginleşmesine ise varis adı verilir.

Venöz yetmezlik genel olarak toplardamardaki kapak problemlerinden ya da tıkanıklık sebebiyle oluşan bir hastalık olmaktadır. Zaman içerisinde oluşan bu durum kronikleşerek venöz yetmezliğe neden olmaktadır.

Venöz Yetmezlik Nedenleri

Sağlıklı bir insan vücudunun kol ve bacaklarında toplardamardaki kan kalbe doğru hareket etmektedir. Buralarda bulunan toplardamar kapakçıkları kanın geri doğru kaçmasını engelleyerek kalbe ulaşmasını sağlar. Venöz yetmezlik ise bu akışın engellenmesi durumunda ortaya çıkar. Venöz yetmezliğe neden olan faktörler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Hareketsiz yaşam,
Uzun süre oturmak ya da sabit pozisyonda ayakta durmak,
Genetik olarak yatkın olmak,
Yüzeysel tromboflebit,
Yüzeysel ya da derin toplardamar tıkanıklığı,
Kasların güçsüz kalması,
Bacak yaralanmaları,
Bacakların darbe alması,
Kanser,
Bacakta oluşan kanın damar içerisinde pıhtı atması durumu,
Kadın olmak,
Hamilelik,
Uzun boylu olmak,
Doğumsal toplardamar kapak yetmezliği,
Sigara içmek,
Obezite,
Yaşlanma,
Varis varlığı,
Damarlarda kan pıhtısının bulunması,

Venöz Yetmezlik Belirtileri

Venöz yetmezlik birçok belirtiye neden olmaktadır. Hastalarda en sık görülen belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Bacak cildinde kalınlaşma,
Ayak cildinde kalınlaşma,
Bacaklarda ağırlık hissi,
Bacaklarda yara ya da kızarıklık oluşması,
Bacak damarlarında şişme,
Bacak damarlarının cilt yüzeyinden mavi ya da mor olarak görülmesi,
Bacaklarda yara oluşması ve bu yaraların aylarca iyileşmemesi,
Bacaklarda uyuşma,
Bacak kaldırıldığında ya da düz durduğunda ağrı hissetme,
Yeni varis oluşumu,
Bacaklarda dolgunluk veya huzursuzluk hissi,
Baldırlarda gerginlik,
Bacağa kramp girmesi,
Özellikle ayak bilekleri çevresinde olabilecek şekilde ciltte renk değişmesi,
Bacak ülseri,
Bacakların kaşınması,
Bacaklarda ödem,
Bacak ağrısı,

Venöz Yetmezlik Nasıl Teşhis Edilir?

Venöz yetmezliğin teşhis edilmesi için öncelikle hekimler detaylı bir fiziksel muayene uygulamaktadır. Daha sonrasında hastalığın nereden kaynaklandığının tespit edilmesi için bilgisayarlı tomografi, MR venografi, MR, damar içi ultrason veya renkli ultrason gibi görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır.

Venöz Yetmezlik Tedavisi

Venöz yetmezlik tedavisi planlanırken göz önünde bulundurulan etmenler içerisinde hastalığın sebebi ve kan damarlarında oluşan hasarın derecesi bulunmaktadır. Venöz yetmezlik tedavisinde biren çok yöntem uygulanmaktadır. Bu yöntemler ayrı ayrı uygulanabileceği gibi komplike olarak da uygulanabilmektedir.

Varis Çorabı

Venöz yetmezlik tedavisine yardımcı olan varis çorapları medikal malzemelerden birisi olmaktadır. Varis çorapları ayak bileğinden baldırlara doğru olan kan akışının hızlanması için damarlara basınç uygulayan bir ekipman olmaktadır. Kullanım kolaylığı açısından cırtcırtlı, fermuarlı ya da bantlı türleri bulunan varis çorabının tedavi süresince uygulanması önerilmektedir.

Bacakların Yükseğe Kaldırılması

Bacaklar yükseğe kaldırılarak dinlendirilmesi kan basıncının dengelenmesine ve toplardamarların görevlerine daha kolay bir şekilde yerine getirmesine yardımcı olmaktadır. Bu sebeple de venöz yetmezlik hastalarının günde 3 ya da 4 kez yarım saat olmak üzere bacaklarını yükseğe kaldırarak dinlendirmesi önerilir.

İlaç Tedavisi

Venöz yetmezlik tedavisinde kullanılan ilaçların başında diüretik ilaçlar gelmektedir. Bu ilaçlar hastaların bacaklarındaki ödemin atılmasına yardımcı olur. Ayrıca hastaların bacaklarında yara oluşumu söz konusu ise aspirin ve ülser oluşumu söz konusu ise de pentoksifilin önerilmektedir.

Skleroterapi

Bu yöntem ile venöz yetmezlik görülen damara tuzlu su ya da kimyasal bir madde enjekte edilerek damarın sertleşmesi sağlanmaktadır. Bu enjeksiyon sayesinde damar sertleşerek iner ve cilt üzerinden görülmez.

Masaj

Bacaklara masaj yaptırmak kan akışını hızlandırır. Bu sayede de venöz yetmezlik olan damardaki gölleşme giderilir.

Cerrahi Müdahale

Venöz yetmezliğin ileri boyutta olduğu hastalara cerrahi tedavi yöntemleri önerilmektedir. Hastalığın tedavisinde farklı cerrahi seçenekler yer almaktadır.

Venöz Ablasyon

Damarlarda yer alan kapakçıkların ya da damar duvarlarının aşırı hasar gördüğü hastalara uygulanan bir cerrahi tedavi yöntemi olmaktadır. Vücudun doğal işleyişinde işlevsiz hale gelen kan damarları zamanla yok edilerek yerine yeni damarların oluşturulması bulunur. Venöz ablasyon yönteminde de venöz yetmezlik olan damar kapatılarak vücudun yeni damar oluşturması sağlanır. Günümüz tıbbında ise bu ameliyatlar kapalı olarak uygulanmaktadır.

Damarın Alınması

Venöz yetmezlik tedavisinde uygulanan bir diğer yöntem hastalığın bulunduğu damarın vücuttan çıkarılmasıdır.

ByPass

Kanın hasar görmüş damardan alınarak sağlıklı damara yönlendirilmesi işlemine bypass denmektedir. Bu işlemde yapay damarlar kullanılabileceği gibi vücudun başka bir yerinden alınan damarlar da kullanılabilmektedir.

Anjiyoplasti ve Stent

Damarlardaki daralmanın açılması için stent ve anjiyoplasti yöntemlerinden yararlanılmaktadır. Bu yöntemde öncelikle damarın genişlemesi için anjiyoplasti uygulanmaktadır. Bu yöntemde küçük bir balon ile damar genişletilir. Daha sonrasında damarın şeklini muhafaza etmesi için stent takılır.

Venöz Yetmezlik Hastaları Nasıl Beslenmelidir?

Venöz yetmezliği olan hastaların öncelikle ideal kilolarında olmaları önemlidir. Çünkü obezite tablonun daha da ağırlaşmasına neden olan en büyük etmenlerden birisi olmaktadır. Ayrıca hastaların beslenmelerine eklemeleri ve çıkarmaları gereken besinler içerisinde şunlar yer almaktadır.

Yüksek miktarda rutin içeren besinler hastaların beslenmesine eklenmelidir. Bunların içerisinde yeşilçay, kuşkonmaz, incir, soğan, narenciye, elma kabuğu, kiraz, üzüm ve karabuğday bulunmaktadır.
Yaban mersini,
Su teresi,
Pancar,
Biberiye,
Zencefil,
Yeşil yapraklı sebzeler,

Venöz yetmezliği olan hastaların beslenmelerinden çıkarması gereken besinler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.

Rafine karbonhidratlar,
Şeker ilave edilmiş gıdalar,
Alkol,
Konserve gıdalar,
Tuzlu gıdalar

Venöz yetmezlik ve varis arasındaki fark

Venöz yetmezlik ile varis birbirinden farklı olgulardır. Temel olarak varis venöz yetmezliğin ilerlemesi ile ortaya çıkar. Venöz yetmezlik toplar damarlardaki kapakçıkların görevini yerine getirememesinden dolayı ortaya çıkmaktadır. Kan akışının verimli bir şekilde gerçekleşmemesi ise damarların genişlemesine ve cilt yüzeyinden görünmesine neden olmaktadır. Bu durma da varis adı verilir.

Venöz yetmezlik öldürür mü?

Venöz yetmezlik ya da varis direkt olarak hastaların ölümlerine neden olmamaktadır. Ancak hastalığın damarların genişlemesine neden olmasından dolayı pıhtı oluşumu söz konusu olmaktadır. Oluşan pıhtının başta akciğer olmak üzere beyne ya da başka bir organa giderek hastaların ölümüne neden olabilmektedir. Ancak bu nadir görülen bir durumdur.

Kronik venöz yetmezlik nedir?

Venöz sisteminin uzun süreli olarak işlevsizliğinin ya da yetersizliğinin bulunması durumunda kronik venöz yetmezlik oluşmaktadır. Venöz yetmezliğin kronikliğinden bahsedebilmek için bacaklardaki venlerin kanı kalbe verimli bir şekilde taşıyamaması gerekmektedir.

Kronik venöz yetmezlik belirtileri

Kronik yetmezliğin neden olduğu belirtiler ilerleyici özellik göstermektedir. Kronik venöz yetmezliğinde görülebilecek belirtiler içerisinde ise şunlar yer almaktadır.