30 Saniyelik Özet
- En yaygın belirtisi idrarda kan görülmesidir.
- Tanısı idrar tahlili, sistoskopi ve görüntüleme yöntemleri ile konulur.
- Risk faktörleri arasında yaş, aile öyküsü ve sigara kullanımı bulunur.
- Tedavisinde ameliyat, radyoterapi, kemoterapi ve immünoterapi yöntemleri kullanılır.
Mesane Kanseri Nedir?
Mesane böbrekler aracılığı ile süzülen idrarın depolanmasını sağlayan bir organımızdır. Daha sonrasında mesanenin kasılması ile idrar vücuttan dışarı atılır. Mesanenin iç dokusu kendine özgü olmaktadır. Mesane kanserleri ise mesaneye özgü olan bu tabakada gerçekleşmektedir. Mesane kanserlerin %90’nı sadece mesanenin iç yüzeyinde görülmektedir. Kanser hücreleri mesanenin iç kısmında bulunan bu dokularda kontrolsüz bir şekilde çoğalarak mesane kanserine neden olmaktadır.
Özellikle 65 yaşın üzerinde ki kişiler görülen mesane kanserinin en karakteristik belirtisi ise idrarda ağrısız görülen kan olmaktadır. Erkeklerde mesane kanserinin görülme olasılığı kadınlara oranla 4 kat daha fazla olmaktadır. Bunun yanında hem kadın hem de erkeklerde görülen semptomlar aynı olmaktadır.
Mesane Kanseri Belirtileri
Mesane kanserinin belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:
- İdrar yapma sırasında yaşanılan yanma ve ağrı hissi,
- İdrar yapmada zorluk,
- İdrarın kesintili ya da yavaş gelmesi,
- Sık sık idrara çıkma,
- İdrar miktarının azalması,
- Kilo kaybı veya zayıflık,
- Mesane ya da bağırsak kontrolünde yaşanılan zorluklar,
- İleri mesane kanseri evrelerinde kalça ve sırtta ağrı yaşanması, baldırlarda yaşanılan sertlik ve ağrı.
Mesane Kanserinin Kemiklere Sıçrama Belirtileri
Mesanede görülen kanser hücreleri zaman içerisinde yerlerinden ayrılarak dolaşım sistemine geçebilmektedir. Dolaşım sistemi ile de bu kanser hücreleri kemiklere yapışabilmektedir. Bu durumda mesane kanseri kemikler ile metastaz yapmış olur. Kemiklere yapışan bu kanser hücreleri uzun süre boyunca sessiz kalabilirler. Mesane kanserinin kemiklere sıçraması durumunda ise gösterdiği belirtiler şunlar olmaktadır.
- Kemik ağrısı, kemik metastazının ilk belirtisi olarak ortaya çıkmaktadır. İlk başlarda nadiren kemik ağrısı görülse de ileri dönemlerde özellikle geceleri şiddetli ağrılar görülmektedir.
- Kemik kırıkları da görülen bir diğer belirtidir. Kanser kemiklerin zayıflamasına neden olduğu için kemiklerin kolay bir şekilde kırılmalarına neden olurlar.
- Uyuşukluk,
- Felç,
- İdrar yapmada güçlük yaşama, özellikle omurga kemiklerinin üzerinde görülmesi durumunda rastlanır. Çünkü kanser omurgadaki sinirlerin üzerine baskı yapmaya başlar.
- İştah kaybı,
- Mide bulantısı,
- Aşırı susama,
- Kafa karışıklığı,
- Yorgunluk gibi belirtiler ise kanda yüksek düzeyde kalsiyum bulunmasından kaynaklanmaktadır.
Mesane Kanseri Nedenleri
Mesane kanseri riskinin artmasını sağlayan bazı faktörler bulunmaktadır. Bu faktörlerin içerisinde ilk sırayı ise yaş almaktadır. Mesane kanserleri özellikle 50 yaşın üzerinde ki erkeklerde daha sık görülmektedir.
Mesane kanseri riskini artıran bir diğer etmen ise sigara kullanımı olmaktadır. Sigara içen kişilerde mesane kanseri görülme riski 6 kat daha fazla olmaktadır.
Bazı meslekler de mesane kanseri riskinin artmasına neden olmaktadır. Özellikle çalışma ortamlarında organik ya da kimyasal boya maddelerine maruz kalınması da mesane kanseri riskini artırmaktadır.
Bazı kişilerde görülen kronikleşmiş mesane iltihabı da mesane kanseri riskini artıran faktörler arasında yerini almaktadır. Özellikle omurilik hastalıkları ya da sürekli sonda kullanımı bulunan kişilerde sıklıkla mesane iltihabı görülmektedir.
Mesane kanserinin risk faktörleri içerisinde son olarak kemoterapi de bulunmaktadır. Diğer kanser türlerinin tedavisi için kullanılan kemoterapi bazı hastaların mesane hücrelerinde değişiklik yaşanmasına neden olmaktadır.
Mesane Kanseri Tanısı Nasıl Yapılır?
Mesane kanseri ile hekime başvurulduğunda öncelikle hekimler hastaların öyküleri almaktadır. Daha sonrasında ise fiziksel muayene ile ön bulgular elde edilmektedir. Kesin tanının konulması için ise ileri tetkiklerin kullanılması gerekmektedir.
Sistoskopi
Sistoskopi, hastaların idrar yolundan ışıklı ve ince bir alet ile girilen bir görüntüleme yöntemi olmaktadır. Bu görüntüleme işlemi sırasında gerekli görülmesi halinde biyopsi için parça da alınmaktadır.
Görüntüleme Yöntemleri
Tanın kesinleşmesi ve varsa kanserin diğer organlara yayılıp yayılmadığının görüntülenebilmesi için farklı görüntüleme testlerinden faydalanılmaktadır. Bu testler ile hastaların karın bölgesi incelenir. Bunun yanında üreter ve böbrekler incelenmektedir.
Mesane Kanseri Evreleri
Her kanser türünde olduğu gibi mesane kanserinde de evreler bulunmaktadır. Hastaların hangi evrede bulunduğunun tespit edilmesi sayesinde daha doğru bir tedavi planlanmaktadır. Ayrıca doğru belirlenen evreler sayesinde tedavinin başarı ihtimali de artmaktadır.
0. Evre
Mesane kanserini diğer kanser türlerinden ayıran en büyük özelliklerinden birisi de 0. evresinin bulunmasıdır. Bu evrede bulunan mesane kanserinde kanser hücreleri uzak lenf bezlerine ya da organlara sıçramıştır. Ayrıca bu evrenin de iki farklı alt türü bulunmaktadır.
Bu türlerden ili 0a evresi olmaktadır. Bu evrede mesane de birkaç papil bulunmaktadır. Ancak bu papiller henüz epitel tabakada olduğu için derinlere invazyon yapmamıştır.
0 evresinin diğer bir alt türü ise 0is olmaktadır. Bu ebredeki papiller dikey bir şekilde büyümek yerine yayılarak büyüme göstermektedir. Hastalarda görülen bu kanser türüne aynı zamanda karsinoma in situ denmektedir. Bunların yanında bu kanser türleri son derece agresif olmaktadır.
1. Evre
Uzak organlara ya da lenf bezlerie herhangi bir sıçramanın gerçekleşmediği bu evrede kanser dokuları epitel tabanın bir alt katmanına yayılmıştır. Kas tabakasına herhangi bir geçişin gerçekleşmediği bu evrede kanserli dokular hem epitel tabakada hem de subepitel tabakada görülmektedir.
2. Evre
Mesane kanserinin ikinci evresinde kanser henüz uzak organlar ya da lenf bezleri ile herhangi bir metastaz gerçekleştirmemiş olmasına rağmen kanserli dokular kas tabakasına kadar ilerleme gösterir.
3. Evre
Mesane kanserinin üçüncü evresi de iki alt gruba ayrılmaktadır. Bu türlerden ilki 3A olmaktadır. Bu evrede bulunan hastalarda kanser kas dokusunun altında bulunan yağ dokusuna kadar ulaşmaktadır. Bunun yanında çevre organlarda da kanser görülmeye başlanmaktadır. Özellikle prostat ve vajinada kanser görülmeye başlanır. Bunların yanında bölgesel lenf nodlarını en az 1 tanesinde de metastaz gerçekleşmiştir. Ancak uzak organlarda ya da lenflerde metastaz henüz gerçekleşmemiştir.
3B evresinde bulunana hastalarda ise üst pelvik ve pelvik lenf bezlerinde metastaz görülmektedir. uzak organlarda ise hala metastaz söz konusu olmamaktadır.
4. Evre
Mesane kanserinin 4. evresi de iki alt gruba ayrılmaktadır. 4A evresinde ki hastalarda kanserli dokular uzak lenflere metastaz yapmıştır. Ancak uzak organlarda henüz metastaz bulunmamaktadır. Ayrıca bu evrede iliak damarlarında da metastaz görülebilir.
4. evrenin bir diğer alt grubu ise 4B olmaktadır. Bu evrede ise hastalarda kemik, karaciğer, akciğer gibi organlara yayılım göstermektedir.
Mesane Kanseri Tedavi Yöntemleri
Kanser türleri içerisinde son derece sık görülen mesane kanseri için birden farklı tedavi yöntemi bulunmaktadır. Uygulanacak tedavinin kanserin ve hastaların özelliklerine göre ürologlar ile hastaların birlikte karar vermesi gerekmektedir.
Transüretral Rezeksiyon (TUR)
En bilindik mesane kanseri tedavi yöntemi olan mesane kanseri ameliyatları ile hastaların mesaneleri alınmaktadır. En başarılı mesane kanseri tedavilerinden birisi olan bu ameliyatlar iki farklı yöntemle yapılmaktadır. Bu yöntemlerden ilki de TUR olmaktadır.
Özellikle erken evrede bulunana mesane kanserlerinde tercih edilen bu yöntemde ucunda bir kamera ve kazıma bıçağı bulunana bir tıbbi cihaz ile gerçekleştirilmektedir. Bu tıbbi cihaz ile kanserli bölge tamamen çıkarılır. Bu yöntem kas dokularına kadar ilerleyen mesane kanserlerinde de sıklıkla tercih edilmektedir.
Sistektomi
Mesane kanseri tedavisinde uygulanan ameliyat yöntemlerinden birisi de radikal sistektomi ameliyatları olmaktadır. Eğer kanserli dokunun çıkarılması aşamasında mesane dokularına herhangi bir zarar gelmeyecekse bu yöntem tercih edilir.
Sistektomi uygulana erkek hastalarda seminal veziküllerin ve prostatın çıkarılması da söz konusu olmaktadır. Bu sebeple de erkek hastalarda ereksiyon bozukluklarının yaşanması söz konusu olabilmektedir. Ancak doktorlar ereksiyon için gerekli olan sinirleri ayırabilmektedir. Bu sayede de erkek hastaların ileriki dönemde ereksiyon sorunları yaşamasının önüne geçilir.
Kadınlarda yapılan sistektomi ameliyatlarında ise yumurtalıkların, uterusun ve vajinanın bir kısmının çıkarılması gerekmektedir. Kadınlarda yumurtalıkların çıkarılması ise hem erken menopoza hem de kısırlığa neden olabilmektedir.
Bunların yanında sistektomi ameliyatları kanama ve enfeksiyon riski taşıyan ameliyatlardan olmaktadır. Eğer bu ameliyatlar da Vinci robotik cerrahi robotu ile gerçekleşirse o zaman operasyon robotik radikal sistektomi ameliyatı adını almaktadır.
Radyoterapi ve Kemoterapi
Mesane kanseri hastalarında eğer ameliyat bir seçenek değilse o zaman hastalara radyoterapi uygulanmaktadır.
Mesane kanseri tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem olan kemoterapi ise iki farklı yöntemle uygulanmaktadır. Bu yöntemlerin ilki intravezikal kemoterapi olarak bilinen türü olmaktadır. Bu kemoterapi türünde uygulama sadece mesaneye yağılmaktadır. Hedefe yönelik olarak uygulanan bu tür özellikle ilerleme riski yüksek olan ve agresif kanserler de kullanılmaktadır.
Kemoterapinin bir diğer çeşidi ise sistemik kemoterapi olmaktadır. Bu yöntemde kemoterapi hastaların tüm vücuduna uygulanmaktadır.
İmmünoterapi
Mesane kanserinde kullanılan immünoterapide ise asıl olarak hastaların bağışıklık sistemleri tedavinin etkin bir parçası olmaktadır. Kullanılan ilaçlar ile hastaların bağışıklık sistemleri aktif hale getirilir ve bağışıklık sisteminin kanser ile mücadele etmesi sağlanır.