Safra karaciğerin altında yer alan ve armuta benzeyen bir şekle sahip olan bir organımızdır. Safra kesesinin vücuttaki rolü ise karaciğerde üretilen safranın toplanmasını ve daha sonrasında bu sıvının bağırsaklara iletilmesini sağlamaktadır. Bunun yanında yağların ve yağda eriyen vitaminlerin emilimini de sağlar. Safra kesesi iltihabı genellikle safra kesesi taşları sebebiyle meydana gelmekle birlikte safra kesesi taşı olmayan kişilerde de görülmektedir. Fosseptik’in tıkanması sonucunda oluşan safra kesesi iltihabı kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır. Safra kesesi iltihabının tedavi edilmemesi durumunda ise safra kesesi küçülerek fonksiyonlarını yerine getiremez hale gelir. Diğer bir yandan sürekli olarak safra salgılanması da eforun artmasına neden olur.
Safra Kesesi İltihabı Nedir?
Safra kesesi iltihabı safra kesesi taşları ya a başka sebepler ile safra kesesinin tıkanması dolayısıyla oluşmaktadır. Genellikle karın ağrısı ile ilk belirtilerini veren safra kesesi iltihabı diğer hastalıklar ile benzer belirtiler gösterdiği için ultrason görüntülenmesi önem kazanmaktadır.
Safra kesesi iltihabı sonucunda safra kesesi sürekli olarak büyüme gösterir. Özellikle yemek yedikten sonra hastalarda gaz ve şişkinlik görülmektedir.
Safra Kesesi İltihabı Belirtileri
Safra kesesi iltihabı belirtileri hastalarda genellikle fazla yağlı besinler tükettikten sonra görülmektedir. Bu besinler hastalarda mide bulantısına neden olmaktadır. Bu sebeple de hastaların yaklaşık olarak %80’ninde bulantı veya kusma görülürken aynı zamanda hastaların ciltlerinde sararma da görülmektedir.
Safra kesesi iltihabının belirtileri hastalarda 4 ile 7 gün arasında görülebilmektedir. Diğer bir yandan hastaların bir kısmında belirtiler aylarca devam eder. Bu belirtilerin yanı sıra görülebilecek belirtiler içerisinde nabızda yükselme, karında gaz ve dışkıda balçık rengi de görülmektedir.
Safra kesesi iltihabının en karakteristik belirtisi ise ağrı olmaktadır. Hastalarda karın bölgesinde görülen ağrılar sırta ve sağ omuz ucuna kadar hissedilebilmektedir.
Safra Kesesi İltihabı Nedenleri
Safra kesesi iltihabı farklı nedenler ile ortaya çıkmaktadır. En sık görülen sebebi ise safra kesesi taşlarının tıkanıklık yaratmasıdır. Safra kesesinde biriken safranın görevi sindirim sisteminin yağları parçalamasını sağlamaktır. Ancak herhangi bir sebepten dolayı safra kesesi kanalı tıkanırsa sıvı safra kesesinde birikir ve safra kesesi duvarını tahriş eder. Bu tahriş de iltihabın oluşmasına neden olur.
Tümör Oluşumu
Safra kesesinde oluşan tümörler safra kanalının tıkanmasına neden olabilmektedir. Kanalın tıkanması ise iltihabın oluşmasını tetikler.
Yaralanmalar
Hastaların safra keselerine aldığı yaralanma ya da darbeler sonucunda safra kesesinin bükülmesi söz konusu olmaktadır. Bu şekil değişikliği ise safra kanalının tıkanmasına ve doğal olarak safra kesesi iltihabının oluşmasına neden olabilmektedir.
Enfeksiyon
Safra kesesinin yeterince kanlanmaması da safra kesesi iltihabına neden olmaktadır. Bu sebeple de gebelik, obezite, diyabet ve ani kilo kayıpları sonucunda safra kesesi iltihabı görülmektedir. Bunun yanında AIDS ya da diğer viral enfeksiyonlar safra kesesi iltihabının tetiklenmesinde rol oynamaktadır.
Diğer Sebepler
Bunların yanında safra kesesini besleyen kan damarlarında yaşanan sorunlar, karaciğer hastalıkları, bağırsak hastalıkları, mide rahatsızlıkları, kalp hastalıkları, Böbrek hastalıkları, regl olmak iştahsızlık, üşütmek, stres, yorgunluk ve histeri de safra kesesi iltihabına neden olabilmektedir.
Safra Kesesi İltihabının Komplikasyonları
- Safranın safra kesesinde birikmesi safranın enfekte olmasına ve dolayısıyla da safra kesesi iltihabına neden olmaktadır.
- Safra kesesi iltihabının tedavi edilmemesi durumunda ise safra kesesi dokusunun ölmesi söz konusu olmaktadır. Bu durum da safra kesesinin yırtılmasına veya patlamasına neden olur. Bu komplikasyon özellikle şeker hastalarında, tedavisini geciktirenlerde ve yaşlılarda sıklıkla ortaya çıkmaktadır.
- Safra kesesinde oluşan yırtıklar safra kesesi dokusunun ölmesinden kaynaklanabileceği gibi safra kesesinin şişmesinden dolayı da oluşabilmektedir.
Safra Kesesi İltihabı Nasıl Önlenir?
Safra kesesi iltihabının oluşmasının önüne geçmek için hızlı bir şekilde kilo vermekten kaçınılması gerekmektedir. Ayrıca ideal kilonun korunması da safra kesesi taşı oluşumunun önüne geçeceği için safra kesesi iltihabının önlenmesinde önemli bir faktördür. Sağlıklı bir beslenme düzenine geçmek de safra kesesi iltihabının önlenmesinde önemli bir adımdır. Özellikle yüksek yağ oranının yanı sıra düşük lif değerlerine sahip olan beslenme düzenini terk edilmesi gerekmektedir.
Safra kesesi İltihabı Nasıl Teşhis Edilir?
Safra kesesi iltihabının teşhis edilebilmesi için öncelikle hekiminize şikayetlerinizi detaylı bir şekilde bildirmeniz gerekmektedir. Daha sonrasında hekiminiz safra kesesi iltihabınızı kesin olarak teşhis etmek için bazı kan tahlillerinden ve görüntüleme yöntemlerinden yararlanacaktır.
Kan Testleri
Hekimler kandaki enfeksiyon seviyesini görebilmek için kan tahlili istemektedir. Bu testler aynı zamanda karaciğer fonksiyonlarının değerlendirilmesi açısından önemli olmaktadır.
Görüntüleme Yöntemleri
Safra kesesinde herhangi bir taş oluşumunun olup olmadığının görüntülenebilmesi için ultrason, endoskopik ultrason ya da BT taraması uygulayabilmektedir.
Safranın Vücuttaki Seyrini Gösteren Tarama
HIDA taraması safra kanalından safranın ilerlemesini gösteren bir tarama olmaktadır. Bunun için safra üreten hücrelere radyoaktif boya enjekte edilir ve bu sayede safra akışı izlenebilir.
Safra Kesesi İltihabı Tedavisi
Safra kesesi iltihabının tedavisinde farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bu yöntemlerden bir kısmı safra kesesi iltihabı oluşmasına neden olan etmenlere yönelik uygulanmaktadır.
Oruç
Safra kesesi iltihabı nedeniyle safra kesesi üzerinde oluşan stresin azaltılması amacıyla hastalara oruç önerilmektedir. Hastalar geçici bir süre yemek yemedikleri ve sıvı tüketmedikleri bu süreye de geçici oruç denilmektedir.
Serum
Damar yolu aracılığı ile hastalara sıvı vererek hastaların safra kesesi iltihabı sebebiyle sıvı kaybı yaşamalarının önüne geçilmektedir.
Antibiyotik
Antibiyotik tedavisi safra kesesi iltihabının belirtilerini gidermek için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Tedavi sırasında hastalara antibiyotiğin yanı sıra ağrı kesici ilaçlar ve sıvı takviyesi de yapılmaktadır. Ne yazık ki modern tıpta safra kesesi iltihabının tekrar etmesini engelleyecek herhangi bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır.
Safra Kesesi Tıkayan Etmenin Alınması
Safra kanalının tıkanmasına neden olan tümör ya da taşların alınması da safra kesesi iltihabı tedavisinin önemli bir parçası olmaktadır. Ancak uygulanan bu operasyonlardan sonra özellikle safra taşları tekrarlayabilmektedir.
Safra kesesi iltihabı sepsise neden olabilmektedir. Bu durumda hastaların vakit kaybetmeden yoğun bakıma alınmaları gerekir.
Safra Kesesinin Alınması
Safra kesesi iltihabının kesin olarak tedavi edilmesini ve daha sonrasında tekrarlamamasını sağlayan tek yöntem safra kesesinin alındığı cerrahi operasyonlar olmaktadır. Günümüz tıbbında gelişmiş yöntemler sayesinde safra kesesi birkaç küçük kesik ile çıkartılabilmektedir.
